nummer 1, maart 2016 - VNO

Middelpunt

Tekst: Xxxx Foto: Xxxx

Xxxx

Xxxx

Xxxx

Xxxx

Economie en ecologie elkaar laten versterken Xxxx de greep van het groene goud

In Xxxx Interview met Gerrit-Jan Hagedoorn en Jacob van Olst

Xxxx Zakendoen met onze oosterburen

Xxxx Leren denken als een Duitser René de Groot “Bij crowd­funding zoek je kwaliteit voor en onder investeerders” LEDENMAGAZINE VNO-NCW MIDDEN maart 2016 #1

INHOUD MIDDELPUNT MA A R T 2 0 1 6

ruimtelijke ordening

& infrastructuur

Toen in 2010 staatssecretaris Henk Bleker natuur in portefeuille kreeg, schudde hij het natuurbeleid, en het debat daarover, danig op. Er werd fors bezuinigd op de financiering van natuurbeheerorganisaties en er kwam meer focus op economische belangen. Afstemming tussen economie en ecologie werd de nieuwe uitdaging.

innovatie

& duurzaamheid

Na jaren van offshoring keren de fabricage en assemblage van industrieel vervaardigde producten meer en meer uit China terug naar Nederland. Weliswaar ontbreekt het aan harde cijfers, maar volgens ingewijden is de trend duidelijk merkbaar en zet hij stap voor stap door. Geholpen door technologische mogelijkheden, economische omstandigheden en sociaal-culturele tendensen zijn de wereldwijde verhoudingen op weg naar een nieuwe balans.

internationalisering Een groot handelspotentieel ligt pal voor onze voeten. Toch kijkt menig ondernemer eroverheen of hij ziet de tussenliggende grens als een belemmering. Zonde, want in Duitsland, de sterkste economie van Europa, liggen kansen. Dat geldt eens te meer voor de grensstreek. Duitse bedrijven zijn daar niet alleen potentiële zakenpartners, maar ook een bron van werkgelegenheid. Deze kansen ontsluiten betekent barrières slechten. Ook tussen de oren.

financiering DROOM! biedt plaats aan flexwerken, vergaderen en trainingen. Het koppelt horeca en zakelijkheid aan zorg en gastvrijheid. Toen de kans zich voordeed het aantal vestigingen uit te breiden, leek de inwerkingtreding van de Participatiewet aanvankelijk roet in het eten te gooien. Tot de business case werd aangepast en gekozen werd voor een franchisemodel. Het benodigde werkkapitaal werd bijeengebracht met crowdfunding.

arbeidsmarkt

& onderwijs

In 2013 maakte minister Asscher 600 miljoen euro vrij om de negatieve effecten van de economische crisis voor de werkgelegenheid te kunnen bestrijden. Sectorplannen konden worden ingediend om sterker uit de crisis te komen. Vanuit de Tweede kamer kwam kritiek: het was weggegooid geld. Maar de uitdaging met goede plannen te komen, gaf de samenwerking en cohesie tussen sociale en marktpartijen regionaal een impuls.

2

MIDDELPUNT MAART 2016

10

14

18

28

32

VAN DE VOORZITTER

En verder: 4 Verenigingsnieuws 13

Column Andries Greiner

17

Column Jong & Ondernemend

21

Column Wicha Benus

23

Partner aan het woord – OrangeVision

24

Uit de regio

31

Column Hans de Boer

35

Column De Regt adviesgroep

36

Nieuwe leden

38

100.000 banen

39

Partner aan het woord – FIZZ

Verkiezingen Waar was u toen Mark Rutte zijn eerste Correspondents’ Dinner uitsprak? 2,7 miljoen kijkers, dat is niet grappig, maar serious business. Worden een paar leuke moppen tegenwoordig beter gewaardeerd dan goed beleid en lastige keuzes? VVD wint twee zetels na optreden Rutte in Correspondents’ Dinner’ kopte NU.nl enkele dagen na de uitzending. Het vertrou-

40 Rondetafelgesprek

wen in de minister-president steeg met 0,4%. Als dit diner tussen pers en politiek een jaarlijks fenomeen wordt, dan lijkt de timing volgend jaar

42 Agenda

februari, een maand voor de Tweede Kamerverkiezingen, goed gekozen. Ik ben benieuwd. Volgens Rutte beginnen partijen eind dit jaar ‘voorzichtig met campagne voeren’ voor die verkiezingen. En dat betekent voor een vereniging als VNO-NCW: extra werk aan de winkel. In dit voorverkiezingsjaar werken we aan een stevige groeiagenda. Om de

COLOFON

stijgende kosten van zorg en sociale zekerheid op te vangen is een groei van 1 à 1,5 % niet genoeg. We willen dat er, naast de maatregelen voor

Middelpunt is een uitgave van werkgeversvereniging VNO-NCW Midden, het

burgers, ook voor ondernemers ruimte is voor lastenverlichting en we wil-

regionale netwerk van VNO-NCW voor ondernemers in Flevoland, Gelderland,

len dat de bruto-netto wig in dit land wordt aangepakt. De arbeidskosten

Overijssel en Utrecht. We zijn dé ontmoetingsplek in de regio en behartigen

zijn simpelweg te hoog. Het beteugelen van arbeidskosten kan invloed

de belangen voor onze 1.800 leden: ondernemers en managers met een eindverantwoordelijke positie in het bedrijfsleven.

hebben op bedrijven die ‘reshoring’ overwegen, het terughalen van productie uit lagelonenlanden. Daar zijn andere motieven leidend, zoals u

Informatie over lidmaatschap VNO-NCW Midden:

elders in deze Middelpunt kunt lezen, maar toch, voor een betere econo-

www.vno-ncwmidden.nl/lidmaatschap

mische structuur en voor een vitaal en welvarend land zijn de kosten voor

T 055 – 5222606

arbeid een belangrijke factor.

E [email protected] Opzegging van het lidmaatschap moet voor 1 oktober van een jaar worden

Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen wordt het kabinet afgerekend

gedaan. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van datzelfde jaar.

op het gevoerde beleid. Stemmen doen we in Nederland op basis van

De schriftelijke opzegging kan worden gericht aan de ledenadministratie

verkiezingsprogramma’s en behaalde resultaten van partijen. Resultaat en

van VNO-NCW Midden, Boogschutterstraat 1c, 7324 AE Apeldoorn of

verantwoording afleggen doen we allemaal. Ik doe dat als ondernemer,

leden­[email protected].

Uitgever Ten Brink Uitgevers Projectmanagement Ilona Oortwijn [email protected] Redactie Hans Bakker, Ron van Gent, Marsha Krosenbrink, Rob Oostermeijer en Gerreke de Weijer [email protected] Ontwerp en vormgeving FIZZ Marketing & Communicatie

maar ook als voorzitter van het bestuur van VNO-NCW Midden. Via onze Advertentie-acquisitie Christian Soer FIZZ Marketing & Communicatie [email protected] Druk Ten Brink, Meppel Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd of op enige andere wijze gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de redactionele inhoud van de advertorials.

eigen communicatiekanalen vertellen we continue waar de vereniging mee bezig is. Bij dit nummer van Middelpunt vindt u in dit kader nog eens een korte opsomming van landelijke en regionale resultaten en prioriteiten voor 2016. Wilt u toelichting op het gevoerde beleid? Kom dan naar de algemene ledenvergadering op 19 april. Op de agenda staat ook, op voordracht van het bestuur, mijn herbenoeming als verenigingsvoorzitter voor de komende drie jaar. Ik heb nog in overweging de vergadering te starten met een Members’ Dinner…

Jacco Vonhof,

Voorzitter VNO-NCW Midden MIDDELPUNT SEPTEMBER 2014

3

VERENIGINGS NIEUWS MA A RT 2 0 1 6

Erris van Ginkel

Tijdens de algemene ledenvergadering in november 2015 hebben we onder andere afscheid genomen van regiovoorzitter Dries Crama (Stedendriehoek) en de voorzitter van de Beleidsgroep Ondernemen, Ethiek en Maatschappij, Andries Greiner. Het tweetal heeft een bijzondere

Dries Crama

bijdrage geleverd aan de vereniging door jarenlange vertegenwoordiging in diverse commissies of platforms en een lange staat van dienst als bestuurslid of regiovoorzitter. Hetzelfde geldt voor Erris van Ginkel, oud-voorzitter VNO-NCW Valleiregio.

Afscheid Andries Greiner, voorzitter BOEM

Andries Greiner is in 1997 lid geworden van de Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij, de beleidsgroep van VNO-NCW Midden die nadenkt over de niet-materiële aspecten van het ondernemerschap. In 2004 schreef hij in de rol van voorzitter van de BOEM

zijn eerste column voor Middelpunt. In zijn hele periode als voorzitter is hij inspirerende, prikkelende en humorvolle bijdragen blijven schrijven. Jaargang na jaargang. Onderwerpen diepte hij op uit de schijnbaar onuitputtelijke bron van eigen ervaringen als ondernemer, onderwijsspecialist en politicus en zijn dagelijkse ontmoetingen met de meest uiteenlopende persoonlijkheden. De columns zetten de lezers aan tot denken over ethische en maatschappelijke kwesties. Namens alle redactieleden, van toen en nu, danken we Andries in ‘zijn’ medium voor zijn geheel belangeloze en trouwe inzet voor Middelpunt, die hij ook nu nog, op persoonlijke titel, zal blijven leveren.

Interactieve presentatie Internetmarketing Op dinsdag 9 februari vond de bijeenkomst “Social media in bedrijfsmarketing” plaats. Deze interactieve bijeenkomst ging over de kracht van internetmarketing. Wija Koers van Wija Internetmarketing sprak tijdens de bijeenkomst over het bieden van de oplossingen voor het probleem van uw potentiële klant. Over het feit dat

4

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

een boodschap authentiek, relevant en aangenaam om tot je te nemen moet zijn. En dat de boodschap van uw verhaal niet over u of uw product gaat, maar over de oplossing die uw klant zoekt voor zijn probleem. De presentatie van Wija Koers en de video zijn terug te kijken via www. vno-ncwmidden.nl.

Andries Greiner

Om de heren daarvoor nadrukkelijk te bedanken heeft het verenigingsbestuur besloten ieder van hen te benoemen tot ‘Lid van verdienste’. Met mooie woorden van dank overhandigde verenigingsvoorzitter Jacco Vonhof de bijbehorende oorkonde.

Beleidsgroep op zoek naar nieuwe leden Met het aftreden van vier bestuursleden van de Beleidsgroep (Andries Greiner, Evelyn Borgsteijn, Greetje Lagerwaard en Jur Zandbergen) is de BOEM nu op zoek naar versterking. Naast voorzitter a.i. Sip Kruze bestaat het bestuur uit Annick van der Lof, Jolanda van Zwol, Hajé de Jager en Eddy Vlijm, aangevuld met Eppy Boschma, vertegenwoordiger van VNO-NCW Den Haag, en Henk van der Pol van de AWVN. Martine Schuijer is namens VNO-NCW Midden lid en secretaris. Leden die gemotiveerd zijn om mee te denken en praten over ethische aspecten van het ondernemerschap, bestuursleden en leden van de vereniging willen prikkelen op maatschappelijke onderwerpen en de handen uit de mouwen willen steken bij de voorbereiding van activiteiten van de Beleidsgroep zijn van harte welkom. Heeft u belangstelling, neem dan contact op met een van de Beleidsgroepleden of met het verenigingsbureau in Apeldoorn.

Contactpersoon Martine Schuijer, secretaris Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij [email protected]

Fotograaf: Rien Hokken

Drie leden eretitel ‘Lid van verdienste’

Op 1 februari is Herald Immink gestart als regiomanager bij VNO-NCW Midden. Immink (31) volgt in Flevoland en op de Noord-Veluwe Theo Eggink op, die drie jaar voor de vereniging heeft gewerkt. In de Valleiregio volgt hij Martine Schuijer op. Schuijer, arbeidsmarktspecialist bij VNO-NCW Midden, maakt de komende tijd parttime deel uit van het landelijke projectteam Op naar de 100.000 in Den Haag en coördineert de contacten met de regionale verenigingen van VNO-NCW. Immink is na zijn opleiding Bestuurskunde in Enschede werkzaam geweest als adviseur regionale economie bij de Kamer van Koophandel Oost Nederland en als adviseur Markt en Overheid bij Bouwend Nederland regio Oost. Als regiomanager bij VNO-NCW Midden is hij het aanspreekpunt voor leden en relaties. Samen met de betreffende besturen lobbyt Immink voor een gezond ondernemersklimaat en organiseert informatieve en interessante kennisen netwerkbijeenkomsten. Herald Immink is bereikbaar via [email protected] of via het verenigingsbureau van VNO-NCW Midden in Apeldoorn, 055 – 5222606.

Bestuurswisselingen Foto: Jurgen Pillen Fotografie

Herald Immink nieuwe regio­ manager VNONCW Midden

In het vorige nummer van Middelpunt hebben we de nieuwe voorzitters voor VNO-NCW regio Zwolle en VNO-NCW Flevoland voorgesteld, respectievelijk Laurens de Lange en Hajé de Jager. Met het vertrek van Dries Crama wordt het voorzitterschap van VNO-NCW Stedendriehoek waargenomen door

Frank van Klink, directeur XLLease en voor de Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij neemt Sip Kruze het voorzitterschap tijdelijk op zich.

Achterhoek Na ruim vier jaar bestuurslidmaatschap, waarvan ruim twee jaar als (interim) voorzitter, heeft Jan-Paul Kiefmann besloten zijn rol als voorzitter van VNONCW Achterhoek neer te leggen. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst in januari heeft hij de voorzittershamer overgedragen aan Peter Rikken. Rikken is sinds 2014 bestuurslid en wil als voorzitter bijdragen aan een gezond(e) regionale economie en ondernemersklimaat. Ook Petra Teunis heeft onlangs haar bestuurslidmaatschap opgezegd, zij heeft een andere functie binnen de Rabobank aanvaard.

Groeten uit Gorssel Onze kerstkaartenactie verschafte mij het genoegen op bezoek te mogen bij een van de nestoren en mede-oprichters van onze vereniging, ons erelid de heer Pieter Mol. Al ruim 50 jaar woonachtig in een prachtig huis in Gorssel, bleek Pieter een kwieke en fitte negentiger, die niets ontgaat. Hij is zeer  goed op de hoogte, leest nog altijd Forum en Middelpunt. Hij investeert nog in bedrijven; ook van jonge starters. Een eer om van deze wijze en betrokken man een paar welgemeende adviezen mee naar huis te mogen nemen. Dank heer Mol. Blijf ons nog een tijdje volgen in goede gezondheid. Ron van Gent, directeur VNO-NCW Midden

Online scan helpt ondernemers energie besparen Energie(kosten) besparen lijkt misschien ingewikkeld, maar dat hoeft het niet te zijn. Met kleine ingrepen kunt u al grote besparingen realiseren. Om ondernemers op weg te helpen met de juiste keuzes, is een handige energiescan ontwikkeld. De online energiescan, MKB Energy CheckUp, geeft u eenvoudig inzicht in uw energieverbruik en direct advies over maatregelen die in uw situatie het beste uitpakken. Goed voor uw portemonnee én het milieu. Bovendien: vanuit de milieuwetgeving is een deel van het bedrijfsleven verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen. De energiescan helpt u daarbij.

MKB Energy CheckUp is een gezamenlijk project van MKB-Nederland, VNO-NCW, CCS Deventer en enkele Europese partners, in nauwe samenwerking met branches als UNETO-VNI. Het ge­zamenlijke doel is ontzorgen van onder­nemers én minder energieverbruik, zoals afgesproken in het Nationaal Energie­akkoord. De gebruiksvriendelijke energiescan is dankzij subsidie van de EU kosteloos te gebruiken. De scan concentreert zich op gebouwen in de horeca, dienstverlening en retail en op kantoorpanden. www.energycheckup.nl

MIDDELPUNT MAART 2016

5

VERENIGINGS NIEUWS MA A R T 2 0 1 6

Sfeervolle derde Middelpunt-Midwinterwandeling

Helder weer, een waterig zonnetje en stevig windje waren de sfeervolle omlijsting van een prachtige derde Middelpunt-Midwinterwandeling. De belangstelling van leden voor dit event is groot, dit jaar waren we volledig overboekt. 26 januari 2016. Honderdtwintig leden verzamelen zich op een doordeweekse dinsdagmiddag in het Parkrestaurant van het Nationale Park De Hoge Veluwe, waar de ontvangst met koffie en krentenwegge wordt begeleid door korte welkomstwoorden van Ron van Gent, directeur VNO-NCW Midden en een korte presentatie van Henk van Hierden van Stichting NP De Hoge Veluwe. In een mooie anekdote over een kroeg en verbinden vertellen Middelpunt-partners Chert Hento (Bureau HTM, training en opleiding) en Elbert Jan Hesse (NOVON Schoonmaak) hoe ze elkaar vonden en versterken in het zakendoen.   De deelnemers waaieren in vijf groepen uiteen over de weidse vlakten en heuvels

Partners van Middelpunt

van De Hoge Veluwe, onder leiding van ervaren natuurgidsen, die ons op opmerkelijke details in de natuur wijzen of merkwaardigheden melden over het leven van het echtpaar Kröller-Müller. Bij de fundamenten van het nooit gebouwde museum stoppen we kort voor glühwein en warme chocomel. En door gaan we, pratend, luisterend (naar gids, elkaar en in een van de groepen naar de pitch van Middelpunt-partner Ben Hofenk van OrangeVision), wandelend, en sommige groepjes ook fietsend. Voor de duisternis valt zijn we terug in het Parkrestaurant voor snert en een pitch van Middelpunt-kennispartners Jan Eppink, Say Yeah motion media en Michiel ten Brink van FIZZ Communicatie.

nog een zware rugzak met leesvoer en meer toegestopt van de Stichting NP De Hoge Veluwe. Vorig jaar heeft de oproep om financieel bij te dragen aan een natuurfilm over het Park een substantiële reactie opgeleverd, nu worden alle zeilen bijgezet om de plannen voor herinrichting van het nieuwe Centrumgebied, het Hart van de Hoge Veluwe, gefinancierd te krijgen, met onder andere de bouw van een volledig nieuw Parkrestaurant. We kunnen terugkijken op een mooi evenement, getuige de spontane reacties van deelnemers. Iedereen bedankt voor het enthousiasme en meedoen! En noteer vast voor januari 2017: Midwinterwandelen.

Voordat we ons verplaatsen naar de serrezaal van het restaurant voor het stamppottenbuffet dankt Jacco Vonhof, voorzitter VNO-NCW Midden, de Middelpunt-partners voor hun bijdrage en Stichting Het Nationale Park voor de gastvrijheid. Bij vertrek krijgen alle deelnemers

Kennispartner

Gebruik uw LAYAR-app en bekijk de film die is gemaakt door Say Yeah.

Bekijk dit artikel met

Partner worden van Middelpunt? VNO-NCW Midden biedt een aantal bedrijven de mogelijkheid om kennispartner te worden van het ledenmagazine Middelpunt. Als partner heeft u een fantastisch podium om uw bedrijf te presenteren en samen zorgen we voor interessante informatie voor alle leden. Dat is de kracht van een netwerk. 

Contactpersoon  Gerreke de Weijer, communicatiemanager VNO-NCW Midden 055 - 5222606  

6

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

Jaccooooooooooooo!!!

Deze mevrouw is verwend. Haar werkgever koos namelijk voor Novon schoonmaak. Omdat ze het zelf al druk genoeg heeft met haar eigen werk. Daarmee veranderde onopgemerkt schoonmaakwerk in een opmerkelijke samenwerking. Want de mensen van Novon doen desgewenst ook wat éxtra dingen. De papierbakken van de copier bijvullen, om maar eens wat te noemen. Dat maakt

nou precies het grote verschil tussen Novon en de gewone schoonmaakbedrijven. De Novon schoonmaker voelt daarmee als een eigen medewerker en collega. Daardoor weet je eindelijk ook hoe hij heet. Jacco, in dit geval. Die lost het op. Ook Jacco is daarmee opmerkelijk Novon. Persoonlijk en betrokken. Kijk op www.novon.nl of bel (038) 460 16 10.

Graag gedaan! 7

MIDDELPUNT MAART 2016

VERENIGINGS NIEUWS MA A RT 2 0 1 6

Activiteiten Regionaal Platform Defensie-Bedrijfsleven Het Regionaal Platform Defensie - Bedrijfs­ leven Midden is op dinsdag 19 januari jl. op de Kromhoutkazerne in Utrecht bijeen geweest. Doel van dit platform, een samenwerkingsverband tussen Defensie/Koninklijke Landmacht, VNO-NCW Midden en regionale onderwijsinstellingen is de samenwerking binnen de ‘Gouden Driehoek’ te versterken door gezamenlijke initiatieven te ontplooien. Aandacht was er onder andere voor een pilot met het Bevoorradings- en Transportcommando in Garderen om logistiek personeel dat Defensie verlaat d.m.v. stages te laten kennismaken met de mogelijkheden van logistieke en transportbedrijven in de regio. Ook brancheorganisaties als EVO en TLN, samen met de Begeleidings- en Bemiddelingsorganisatie van Defensie, doen aan deze pilot mee. Verder werd gesproken over de opzet van de jaarlijkse themabijeenkomst op dinsdagmiddag 12 april op de Bernardkazerne in Amersfoort, met aandacht voor het onderwerp ‘Innovatie’ en het door de Koninklijke Landmacht opgerichte Concept-development & Experimentation Center. Ondernemers én militairen zullen ingaan op diverse aspecten van samenwerking onder meer bij de verwerving van materieel. Ook het KL-Ondernemersbivak bij 11 Brigade Luchtmobiel in Schaarsbergen, een

8

groot succes in 2015, krijgt een vervolg. Op dinsdagavond 28, woensdag 29 en donderdag 30 juni dit jaar gaan een kleine 25 ondernemers van VNO-NCW Midden weer het tentenkamp op de Oranjekazerne bij Schaarsbergen in om met militairen te sparren over zaken als leiderschapsprofielen, competenties en leidinggeven onder verzwarende omstandigheden (en zelf ook een klein beetje ‘af te zien’).

Afscheid Marc van Uhm Naast aandacht voor deze onderwerpen waren er ook bestuurlijke zaken te bespreken. Zo nam voor de eerste maal de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie & Veiligheid (NIDV) deel aan de platformvergaderingen en werd - als belangrijkste punt van orde - afscheid genomen van Generaal-majoor Marc van Uhm, in het dagelijks leven tot 1 februari jl. Plv. Commandant van de Landstrijdkrachten en co-voorzitter van het platform

namens Defensie. Het was collega-voorzitter Bert Draaijer die namens VNO-NCW Midden en de overige platformleden aandacht besteedde aan het naderende vertrek van Generaal Van Uhm i.v.m. diens functioneel leeftijdsontslag. In een korte toespraak memoreerde Bert Draaijer de prima samenwerking in de regio tussen het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en Defensie en meer in het bijzonder met de Koninklijke Landmacht. In de afgelopen jaren is een veelheid aan initiatieven en ontwikkelingen ontplooid, waarbij generaal Van Uhm een grote betrokkenheid toonde en een belangrijke en stimulerende rol speelde bij het leggen van contacten en het slechten van muren. Tijdens de aansluitende borrel bestond gelegenheid om in informele sfeer afscheid van hem te nemen en kennis te maken met zijn opvolger, Generaal-majoor M.H. (Martin) Wijnen, afkomstig van 43 Gemechaniseerde Brigade uit Havelte.

Wat hebben we voor u bereikt?

Nieuwe co-voorzitter Regionaal Platform Defensie-Bedrijfsleven

Leden van VNO-NCW Midden hebben bij de contributiefactuur en via de digitale nieuwsbrief een overzicht ontvangen van lobbyresultaten die we in 2015 hebben bereikt en onze speerpunten voor 2016. Bij dit nummer van Middelpunt ontvangt u opnieuw een korte weergave van activiteiten van VNO-NCW en MKB-Nederland. Op de achterflap vindt u de specifieke regionale inzet. Kijk voor actuele informatie over onze lobby op www.vno-ncwmidden.nl/lobby.

Met ingang van 1 februari jl. is Generaal-majoor M.J.H.M. (Marc)  van Uhm in zijn (neven)functie als co-voorzitter van het Regionaal Platform Defensie Bedrijfsleven Midden opgevolgd door Generaal-majoor M.H. (Martin) Wijnen. Laatstgenoemde is Generaal-majoor Van Uhm tevens opgevolgd als Plv. Commandant Landstrijdkrachten. Sedert 1 januari jl. heeft Kolonel KLu bd J.N. (Jelle) Zijlstra namens de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie & Veiligheid (NIDV) zitting in het regionaal platform. De heer B. (Bert) Draaijer blijft aan als

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

co-voorzitter namens VNO-NCW Midden. Het Regionaal Platform bestaat verder uit mevrouw M.L. (Martine) Schuijer (VNO-NCW Midden), mevrouw E.S. (Evelien) Bakker - Blom (Hoofd van de Begeleiding- en Generaal-majoor M.H. Wijnen Bemiddelingsorganisatie van Defensie (BBO), mevrouw J.C.J.M. (Hanneke) Berben (voorzitter van het College van Bestuur van ROC Nijmegen)  en de heer L. (Loek) Habraken Kol.bd - VNO-NCW Midden.

kenn ople is en part idingsn midd er van elpu nt

Word sterker, vaardiger en gelukkiger Ook uw organisatie ontwikkelen door uw medewerkers te ontwikkelen? Bel 038 337 45 01 of e-mail [email protected]

ontwikkelen van Gedrag, Communicatie & Leiderschap | www.bureauhtm.nl

ECONOMIE EN ECOLOGIE ELKAAR LATEN VERSTERKEN

In de greep van het groene goud 10

MIDDELPUNT MAART 2016

RUIMTELIJKE ORDENING & INFRASTRUCTUUR Tekst: Marion van Weeren Braaksma Foto: Wilko Visscher

Toen in 2010 staatssecretaris Henk Bleker natuur in portefeuille kreeg, schudde hij het natuurbeleid, en het debat daarover, danig op. Er werd fors bezuinigd op de financiering van natuurbeheerorganisaties en er kwam meer focus op economische belangen. Afstemming tussen economie en ecologie werd de nieuwe uitdaging. In Overijssel vormden vijftien belangenorganisaties van landschap, recreatie en ondernemers het samenwerkingsverband ‘Gastvrij Overijssel’. Hun manifest ‘Heerlijk en Gastvrij Overijssel 2.0’ is het richtsnoer voor een breed gedragen, toekomstgerichte vrijetijdseconomie.

L

andschap Overijssel vertegenwoordigt alle groene organisaties in Gastvrij Overijssel. Directeur Jacob van Olst karakteriseert het provinciale natuurschoon als ‘groen goud’ en vervolgt: “We hebben zelf haast niet meer door hoe waardevol onze landschappelijke omgeving is. Toch laten de economische cijfers wel degelijk de aantrekkingskracht van onze groene provincie zien. In een tijd van economische crisis groeide de vrijetijdsector met ongeveer 10%. De werkgelegenheid groeide mee.” Gastvrij Overijssel is van waarde, vindt hij: “Het is gewoon slim om meer begrip te kweken tussen de groene sector en de vrijetijdsector. Als groene sector moeten we zorgen voor toegankelijk groen. Tegelijkertijd moet het beheer en behoud van natuur betaald worden, waarvoor wij activiteiten ontplooien die inkomsten genereren. Nadat staatssecretaris Bleker de geldkraan dichtdraaide, werden inkomsten minder vanzelfsprekend en ontstond een prikkel om meer te ondernemen. In zekere zin zijn wij een vrijetijdsbedrijf dat werkt op not-for-profit basis. Daar ontstaat het belang bij samenwerking met de vrijetijdsector. Het manifest van Gastvrij Overijssel geeft goed de wederzijdse belangen weer van economie en ecologie. De truc is elkaar te helpen waar mogelijk.” Gerrit-Jan Hagedoorn, directeur van Vrijetijdspark Beerze Bulten, sluit zich aan bij de opmerkingen van Jacob van Olst en constateert nuchter: “Wij hebben nooit last gehad van natuur. Er zijn voldoende wandel- en fiets­ paden, hoewel die laatste meer zouden kunnen. Tussen economie en ecologie, of tussen de vrijetijdsector en landschaps­organisaties kan ik geen spanningsveld ontdekken. We moeten het gewoon samen doen.”

Opschepper Gescheiden door een weg, grenst vrijetijdspark Beerze Bulten aan een natuurterrein van Landschap Overijssel. De zandverstuiving is onder andere uniek, omdat de jeneverbes er van nature voorkomt. Van Olst heeft wel een idee voor kruisbestuiving met de Beerze Bulten: “Ik zou met Gerrit-Jan op de Beerze Bulten graag de verkiezing van ‘De grootste opschepper’ organiseren. Ons terrein is een Natura 2000-gebied. De jeneverbessen die er groeien, planten zich moeilijk voort doordat de vereiste bodemgesteldheid op slechts weinig plekken te vinden is. Een andere belangrijke kwaliteit van het gebied is de zandverstuiving. Vanuit de Natura 2000-doelstelling moet de zandverstuiving van de Beerze Bulten groter worden. Daarvoor moet het zand letterlijk meer en verder verstuiven. Door kinderen met een schep en een emmer het zand te laten omscheppen, creëer je een activiteit die meteen de natuur een handje helpt. Bovendien helpt het mensen om de natuur in te gaan.” Gerrit-Jan Hagedoorn schetst de ontwikkeling van het gebied sinds zijn opa in 1949 thuiskwam met een pachtovereen-

Gerrit-Jan Hagedoorn: “Wij hebben nooit last gehad van natuur” komst voor 18 hectare grond: “Het terrein was toen nog vooral woeste grond, meer een zandverstuiving zoals aan de overkant van de weg op het terrein van Landschap Overijssel. Op de buitenspeelplek in ons park zie je dat nog terug. De glooiingen in het terrein hebben we door de jaren heen zoveel mogelijk in stand gehouden. Hier en daar hebben we de bulten wat vlakker gemaakt om een staplek te creëren. Onze gasten komen voor de groene omgeving op het park, voor het buiten zijn en om vermaakt te worden. Vandaar faciliteiten zoals een zwembad en een binnenspeeltuin. Bij elke nieuwbouw houden we rekening met duurzaamheid. Zo hebben we de buitenspeelplek opzettelijk aangelegd met natuurlijke materialen. De nieuwe sanitairgebouwen hebben we zoveel mogelijk geïntegreerd met de natuurlijke omgeving en de binnenspeeltuin ligt half verzonken in de grond. Deels is dat om het verhaal van onze mascotte Bultje het Konijn door te zetten, deels om de natuurlijke omgeving zoveel mogelijk recht te doen.” En inderdaad: het toch best omvangrijke gebouw lijkt aan de achterkant gewoon een extra bult in het landschap. Hagedoorn vervolgt: “Onze aandacht voor duurzaamheid is beloond met de gouden ‘Green Key’, een internationaal milieukeurmerk voor de vrijetijdsector. Een groeiende groep gasten heeft daar aandacht voor, net als voor voeding. Steeds meer mensen vragen naar groente voor de kinderen. We werken zoveel mogelijk met

MIDDELPUNT MAART 2016

11

Jacob van Olst

streekproducten en bieden samen met regionale ondernemers activiteiten aan in de natuur. Maar gek genoeg zie ik relatief weinig mensen de weg oversteken om een wandeling te maken over de zandverstuiving. Ik heb het idee dat ik in het bos meer mensen uit de regio tegenkom dan toeristen.”

Kruisbestuiving De mogelijkheden voor samenwerking tussen beide heren strekken zich verder uit dan de verkiezing van grootste opschepper. Afname van houtsnippers voor het binnenkort op biomassa te verwarmen zwembad komt langs en op de vraag van Jacob van Olst wat Landschap Overijssel voor de Beerze Bulten zou

Gerrit-Jan Hagedoorn

kunnen betekenen komt het antwoord vlot: “Zo’n speelbos van jullie op de Lemelerberg vind ik wel wat. Gewoon spelen met natuurlijke materialen, daar is wel een exploitatiemodel voor te vinden. En als ik nadenk over verdienpotentieel voor jullie, denk ik aan het landschapshotelconcept van Harald Droste. Naast zijn herberg in Tubbergen heeft hij boeren uit de omgeving gevraagd hem een stuk van de deel te verhuren. Hij verbouwt dat tot een of meer hotelkamers en verhuurt die. Het loopt als een trein. Kunnen jullie niet iets dergelijks doen met schaapskooien? Staatsbosbeheer doet dat met voormalige boswachterswoningen en moet daar wel een goed rendement op halen. Er zit weinig prijsverschil tussen hoog- en laagseizoen,

Gastvrij Overijssel Gastvrij Overijssel, opgericht in december 2011, is een ondernemersgericht netwerkplatform van organisaties die zich richten op de ontwikkeling van de vrijetijdssector in Overijssel. Martin Maassen, regiomanager Overijssel en Flevoland en Manager Leisure leefstijlen bij RECRON, is voorzitter van het netwerkplatform Gastvrij Overijssel: “Doelstelling van Gastvrij Overijssel is om gezamenlijk inhoud te geven aan de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie in Overijssel. Het is een actiegericht netwerk waar ondernemers in de lead zijn.” De toegevoegde waarde van Gastvrij Overijssel is het uitwisselen van kennis en het zoeken naar raakpunten bij het versterken van de vrijetijdssector in Overijssel. Met de vier O’s (Ondernemers-Onderwijs-Overheid-Omgeving) wordt de politiek-bestuurlijke lobby vorm gegeven. De ondernemers zien en horen dat we actief met een breed palet aan spelers voor een versterking van de vrijetijdssector gaan. Het is belangrijk dat al deze partijen zich verenigen in Gastvrij Overijssel. “Samen sta je sterk. Vanuit historie is de vrije-

12

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

tijdssector een versplinterde groep. Als je met elkaar om tafel gaat, blijkt dat de belangen niet vaak uiteen lopen. Dat maakt dat Gastvrij Overijssel een herkenbare en sterke club is geworden richting overheden en andere netwerkpartners.”, aldus Maassen. “In 2015 hebben we tijdens een lijsttrekkersdebat voor de Statenverkiezingen het manifest ‘Heerlijk en Gastvrij Overijssel 2.0’ vanuit Gastvrij Overijssel aangeboden. Deze lobby heeft, mede dankzij de input van alle partners en betrokken ondernemers, bijgedragen aan de prominente rol die de vrijetijdssector opnieuw speelt bij de provinciale plannen voor 2016-2019.” Deelnemers in het platform Gastvrij Overijssel zijn RECRON (voorzitter), KHN, VNO-NCW (secretaris), MKB-Nederland, MarketingOost, ANWB, HISWA, Saxion, Landschap Overijssel (mede namens Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer) en Natuur en Milieu Overijssel. De provincie Overijssel en de Regio Twente hebben een ondersteunende rol.

COLUMN

maar die woningen zitten altijd vol.” Zo simpel ligt het echter niet, vertelt Van Olst: “We moeten meer inkomsten genereren, maar moeten (en willen) de natuurwaarden niet schaden. We mogen bijvoorbeeld geen uitspanning neerzetten. Door de vele voorschriften, bijvoorbeeld van Natura 2000, is veel verdienpotentieel vrijwel uitgesloten. Dat is paradoxaal. Met het waterschap hebben we bijvoorbeeld gewerkt aan de hermeandering van de Regge. Op die Regge willen we graag drijvende ‘Reggelodges’ plaatsen. Leuk idee, maar regelgeving maakt het lastig te realiseren. Ook een nieuwe bestemming van een bestaand gebouw wordt getoetst. Als groene organisatie liggen wij dan nog meer onder een vergrootglas dan de Beerze Bulten, terwijl ook zij getoetst worden. Er zit een aspect in van oneerlijke concurrentie. We moeten het dus samen doen. Dat vraagt creativiteit en is ook een leuke uitdaging.” Hagedoorn vult aan: “De helft van ons terrein is Natura 2000-gebied. Toen we op het terrein iets

Jacob van Olst: “Deze regio staat voor rust, ruimte en natuur, gedragen door familiebedrijven”

ANDRIES G REINER

Een racecircuit in Flevoland? Ruim vijftien jaar was ik betrokken bij het bestuur van Flevoland. Eerst als voorzitter van de Kamer van Koophandel, daarna als gedeputeerde economie. In de loop van die tijd zag ik vele initiatieven zich aandienen en vaak sneuvelen. Er kunnen zich immers vanuit het overheidsbeleid allerlei vraagstukken en blokkades voordoen. Van economische aard, maar meer nog vanuit – wat heet – het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening. In 2007 werd ik door twee ondernemers benaderd die in Flevoland een zoge-

wilden veranderen, moesten we daar toestemming voor vragen bij de overheid. Het punt is alleen dat zij niet binnen drie maanden antwoord kunnen geven. Het gekke is dat ze ook geen ‘nee’ zeggen. Ik bedoel: dat is ook een antwoord. Het werd één Babylonische spraakverwarring. Tegen de tijd dat je antwoord krijgt, heb je het oorspronkelijke idee allang losgelaten.”

naamd durfsportcentrum met als kern een CO2 neutraal racecircuit met natuurcompensatie willen realiseren. Het plan was al behoorlijk uitgewerkt en ze wisten zich verzekerd van financiering. Ik vond het geweldig. Niet omdat ik van die sporten houd, maar omdat Flevoland nog wel een grote attractie kan gebruiken en het voor deze werkgelegenheidsarme provincie een echte aanwinst zou zijn. Daarbij vond ik het enthousiasme van de heren aanstekelijk. Ik sprak erover met de toenmalige staatssecretaris van sport Jet Bussemaker en zij zag geen bezwaar en met een wethouder van Zandvoort om na te gaan of dit

Pluim

eventuele circuit ‘zijn’ circuit in de wielen zou rijden, maar dat was niet het geval.

“Toch hebben we het in Overijssel lang niet slecht getroffen met het promoten van ons groene goud,” zegt Van Olst. “De Provincie ziet het belang van gastvrijheid, het faciliteren van de economie en beschermen van de groene kwaliteit. Ze verdienen wat mij betreft een pluim voor het samen zoeken naar kansen. Deze regio staat voor rust, ruimte en natuur, gedragen door familiebedrijven.” Hagedoorn beaamt dit: “De laatste paar jaar ontstaat er iets. Er groeit dynamiek in de Regio Zwolle tussen ongeveer twintig samenwerkende gemeenten verdeeld over de vier provincies Drenthe, Flevoland, Overijssel en Gelderland. Ook de weerslag van Gastvrij Overijssel is zo’n voorbeeld van goede samenwerking: alle partijen zitten aan tafel en er ligt een goed manifest. Uitdagingen zijn er nog genoeg. ‘Wandelen en fietsen’ zouden we aan de man kunnen brengen als ‘hiking en biking’. Dan spreek je meteen een andere doelgroep aan. Kamperen staat onder druk, maar concepten als Glamping en natuurcampings komen op.” Van Olst: “We moeten zoeken naar aanbod dat innovatief en aantrekkelijk is. Laten we verkennen wat we samen kunnen.” Bezegeld met een handdruk: “Zeker.”

Toen bracht ik het in ons college van Gedeputeerde Staten. Tja, in ons Omgevingsplan staat zo’n durfsportcentrum niet, dus eigenlijk kan het niet… Ik mompelde nog iets over ontwikkelingsplanologie, maar stelde toen voor om ten minste de economische haalbaarheid te onderzoeken. Daarmee gingen mijn collega’s akkoord. Het bureau Leisure Result deed dat onderzoek. Het rapport, getiteld “Flevoland durft”, had als conclusie: het plan is haalbaar, zij het onder bepaalde voorwaarden. Vervolgens ontstond - toen de heren enkele gemeenten benaderden - een klassieke kip-ei situatie: men had wel belangstelling, maar eerst moest er een businessplan komen waaruit bleek dat de financiering rond was en wie de investeerders waren. Dat laatste was problematisch, want die investeerders wilden eerst weten of er bij de gemeente een begin van bereidheid was om het plan te omarmen alvorens zij zich zouden blootgeven. Toen besloten de initiatiefnemers om niet eerst via de overheden draagvlak voor hun plan c.q. ruimtelijke inpassing te bouwen, maar daarvoor een bijeenkomst met lokale bedrijven te organiseren. Daar bleek grote waardering en instemming en ter plekke werd spontaan een meedenkgroep gevormd. Nu is de provincie Flevoland begonnen met de voorbereiding van een nieuw Omgevingsplan of eigenlijk een Omgevingsvisie. Die visie – zei de gedeputeerde – heeft als hoofdkenmerk dat ze flexibel is. Ik weet daar een interessante testcase voor. ANDRIES GREINER

MIDDELPUNT SEPTEMBER 2014

13

INNOVATIE & DUURZAAMHEID Tekst: Marion van Weeren Braaksma Foto: Patrick van Gemert / Zutphens Persbureau

ROBOTISERING EN AUTOMATISERING DRIJVEN RESHORING

Een wereldwijd speelveld Na jaren van offshoring keren de fabricage en assemblage van industrieel vervaardigde producten meer en meer uit China terug naar Nederland. Weliswaar ontbreekt het aan harde cijfers, maar volgens ingewijden is de trend duidelijk merkbaar en zet hij stap voor stap door. Geholpen door technologische mogelijkheden, economische omstandigheden en sociaal-culturele tendensen zijn de wereldwijde verhoudingen op weg naar een nieuwe balans.

E

rlynne Bakkers heeft 23 jaar ervaring met de industriële vervaardiging van innovatieve producten die, zoals ze het zelf zegt, met een goede marge in een markt gezet kunnen worden die echt om dat product vraagt. Tot enkele jaren geleden vond de productie en assemblage vrijwel vanzelfsprekend plaats in China. “Offshoring naar China was puur prijsgedreven. Midden jaren negentig kon de onderdelenproductie in de Nederlandse spuitgietindustrie niet meer uit. Liet je hier een matrijs (een mal, red.) maken, dan kostte dat al snel 60.000 tot 100.000 gulden, tegen 15.000 dollar in China. China was met gemak zo’n 75% goedkoper. Op economisch vlak hadden ze

14

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

nog een hele weg te gaan, maar produceren konden ze wel en het goed georganiseerde Hongkong vormde een brug naar het achterland. We begonnen kennis samen te brengen in Nederland en de productie naar China te brengen. Productie en assemblage, toen nog hoofdzakelijk handwerk, was er extreem goedkoop. De grondstofprijzen waren vergelijkbaar, maar arbeid kostte bijna niets en de arbeidsproductiviteit was, en is, er hoog. De transportkosten per product waren voor een container met bijvoorbeeld 20.000 stuks verwaarloosbaar; de verzekerings- en inklaringskosten waren hoger.” Offshoring naar China had ook nadelen. Niet voor niets kwam het predikaat ‘Made in China’ in de volksmond voor inferieure kwaliteit te staan. Bakkers: “De gemiddelde kwaliteitsbeleving in China is heel laag. Chinezen proberen al snel de randjes op te zoeken. Hier in Europa is het bijna crimineel, maar daar gebruiken ze gewoon een inferieure grondstof als dat goedkoper is. Het verschil steken ze in hun zak. Voor een goede kwaliteit moet je er bovenop zitten. Omdat het prijsverschil zo groot was, loonde dat lange tijd de moeite.”

Kentering De tijden zijn veranderd. Doordat meerdere langlopende ontwikkelingen nu samenkomen, wordt reshoring voor veel bedrijven een serieuze optie. Bakker:

“De ontwikkeling van robotica maakt het verschil”

“De lage kwaliteitsbeleving van Chinezen werd steeds meer een probleem. Wat vandaag goed is, hoeft dat morgen niet meer te zijn. Voeg daarbij dat je er jaren aan moet werken om de loyaliteit van een producent te verdienen en zelfs dan kun je aan de kant gezet worden voor een nieuwe opdrachtgever. Zet daartegen af dat grondstoffen hier van goede kwaliteit zijn en beter verkrijgbaar. Nederland is tenslotte een logistiek zenuwcentrum. En de automatisering van de productie en assemblage is hier inmiddels op zo’n niveau dat we geen goedkope arbeid meer nodig hebben. Afgezet tegen de gestegen loonkosten wordt China eenvoudigweg minder aantrekkelijk. En dat wordt nog aangewakkerd door de gestegen valutarisico’s die niet meer vanzelf opwegen tegen het teruggelopen prijsvoordeel op de loonkosten. Vanwege de lage stand van de euro en fluctuaties in de dollarkoers weet je namelijk niet wat de uiteindelijke kosten zullen zijn van een aanbesteding voor de Europese markt die je nu in China doet. Die onzekerheid is vervelend en extra prikkel om hier te produceren.” Bovendien gaat consumeren steeds meer over gebruik dan over bezit, zegt Bakkers: “Enerzijds heeft de economische neergang een herbezinning gebracht in het consumentengedrag. Voor de crisis heerste de leegte: consumeren om het consumeren. Maar mensen zijn steeds

minder bereid troep te kopen die ze binnen afzienbare tijd weer zullen weggooien. Anderzijds cultiveert de nieuwe generatie jongvolwassenen een leen- en deelcultuur. Consumeren gaat steeds meer over zingeving, normen en waarden. De groeiende behoefte aan customization, met als meest extreme vorm het zelf samenstellen van je product, doet bovendien de vraag rijzen waarom producten vanuit de hele wereld moeten worden aangevoerd. Bedrijven gaan produceren waar hun markt is. Een container goedkope producten uit China is niet meer onderscheidend.”

Automatisering Sinds midden jaren negentig heeft de Nederlandse maakindustrie niet stilgezeten. De investeringen in automatisering en robotica werpen hun vruchten af: dankzij onze hogere automatiseringsgraad produceren we kwaliteit tegen een concurrerende prijs. Bakkers: “Door de vooruitgang in computer added design (CAD) en computer added manufacturing (CAM) zijn informatiestromen veel efficiënter geworden. Het ontwerp dat eerst naar China werd gestuurd, kan met geavanceerde technologie nu ook hier vervaardigd worden. Daar heeft iedere machine een operator nodig, hier is dat één persoon per vijf machines. Vooral de ontwikkeling van robotica maakt het verschil.

MIDDELPUNT MAART 2016

15

Vroeger had je een productielijn die alleen geschikt was voor het maken van grote series van hetzelfde product. Robotisering maakt productie flexibeler, wat in de huidige markt van groot belang is. Steeds meer wordt de link tussen markt, marketing, klant, product en productie digitaal vastgelegd. Denk aan een website waar een klant inlogt, een product kiest en het vervolgens personaliseert met een houten kapje in de kleur en met de accessoires van zijn keuze. In de productieomgeving komen deze wensen samen en zorgt robotica ervoor dat het juiste product wordt samengesteld. Bovendien stelt robotisering bedrijven in staat niet alleen grote series, maar ook middelgrote series te produceren tegen een concurrerende prijs.”

“Nederland is een logistiek zenuwcentrum” Kijkend naar haar eigen ervaring, schat Bakkers in dat ongeveer dertig procent van de productie die tien jaar geleden nog volledig naar China ging, is teruggekeerd. “Ieder bedrijf dat offshoret, kijkt naar reshoring,” zegt Bakkers. “Het is een overgangsproces. Ga je een nieuw product maken, dan doe je dat hier. Zo haal je de productie geleidelijk aan terug.”

De ervaring van Flow Products International Arbeidsmarkt De terugkeer van industriële productie naar Nederland biedt kansen voor de arbeidsmarkt. De vraag die oprijst, is echter welke kansen dat precies zijn. De opkomst van robotica betekent tenslotte dat machines de rol van mensen overnemen. Bakkers: “Werk verandert door de groei van automatisering en robotisering, maar komt met reshoring wel terug. Zo blijft de productieomzet hier: de Nederlandse in plaats van de Chinese karton- of kunststofboer verdient aan de levering van zijn producten. Ook levert het bijeenbrengen van de benodigde materialen werk op. Nederland is ijzersterk in logistiek: we zitten op de kip met de gouden eieren. Want ook China en Zuid-Korea gaan verder met robotisering, alleen hebben ze daar geen specifiek voordeel meer mee. De vraag wordt steeds meer hoe de grondstofstromen lopen. In onze rivierdelta met een wereldhaven zitten we dan heel goed.” Met andere woorden: in de wereld ontstaat door automatisering en robotisering een gelijkwaardig speelveld voor de industriële vervaardiging van consumenten- en professionele producten. Erlynne Bakkers concludeert: “Robotisering wordt nog veel groter en dat is een zegen. Het biedt kansen.”

Fotografie vond plaats bij MME Technology in Wierden.

16

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

Koen de Jong is directeur van Flow Products, dat voor klanten de productie en assemblage van innovatieve producten opzet. Toen de crisis de eurokoers onder druk zette, begonnen bedrijven echter offshoring te heroverwegen. De Jong: “Toen we in 2000 begonnen, hielpen we Nederlandse klanten met productie in China. Inmiddels hebben we ook een productiefaciliteit in Nederland, waar we investeerden in automatisering en robotisering. Bij productie van grotere series vanaf 50.000 stuks komt Nederland op. Met automatisering maakt het niet veel uit waar op de wereld een machine draait. Robotisering maakt het mogelijk ook kleinere series hier te produceren. Zo hebben wij een machine die heften aan messen maakt. Een robot pakt de messen in en uit de machine: flexibiliteit terwijl je arbeidskosten bespaart. Maar voor een product waar veel handwerk bij komt kijken, is China beter. Toch kiezen veel klanten voor productie in Nederland, bijvoorbeeld omdat het product nog niet af is. Terwijl de wereld zo klein geworden is dat je de uitontwikkeling best in China kunt doen. Je stuurt het product tenslotte eenvoudig heen en weer.” De Jong ziet een mix ontstaan: “We assembleren nu ook in Nederland. De beslissing eventueel in China te produceren, valt dan als het product aanslaat.”

COLUMN EDW IN VL IEG

De ervaring van Royal Talens CEO Ronald Benning en Director Operations Herman Streefkerk besloten al in 2012 tot reshoring van de activiteiten die Royal Talens zes jaar eerder in China gestart was. Streefkerk: “In 2006 was China een kans: lage loonkosten, een potentieel grote markt en de ontwikkelingen gingen er snel. Goed voor een entry-level product dat we hier in Apeldoorn vanwege het prijsniveau niet konden produceren. Maar in zes jaar tijd verdubbelden de loonkosten en werd de Chinese munt sterker, waardoor de productiekosten stegen met een factor twee tot drie.” Benning: “En dat niet alleen. We kregen te maken met cultuurverschillen en bijbehorende managementtijd. Wet- en regelgeving bleek een onvoorspelbare factor. Innovatie en productontwikkeling kwamen stil te staan, omdat het laboratorium en de marketingafdeling in Nederland zaten. Voor de beslissing te reshoren waren deze factoren uiteindelijk belangrijker dan de loonkosten, nog los van de merkgevoelige Chinese markt die meer behoefte had aan een product dat in Apeldoorn gemaakt werd.”

Jong & Ondernemend

Koploper blijven Toen ik op mijn zeventiende mijn eerste bedrijf inschreef bij de Kamer van Koophandel, kon ik me met recht “Jong en Ondernemend” noemen. Nu, dertien jaar later, voel ik me dat nog steeds binnen het netwerk van Jong Management. Sinds anderhalf jaar ben ik lid van deze businessclub. Het levert mij een schat aan informatie en contacten op. Als ondernemer moet je nooit denken dat je uitgeleerd bent. Van een goed netwerk met ambitieuze jonge professionals valt veel te leren!

Royal Talens investeerde 250.000 euro in een verpakkingslijn, bracht de productie onder in de bestaande productielijnen in Apeldoorn en creëerde al doende zeven fulltime arbeidsplaatsen op een fabrieksbezetting van vijftig. Benning: “We merken een trend. ‘Made in China’ krijgt een negatieve nasmaak, terwijl onze duurdere ‘Made in the Netherlands’-producten concurreren met entry-level producten in en uit China en India. Ook de Europese markt, nog steeds onze grootste, geeft de voorkeur aan ‘Made in Europe’. Onze volumes groeien nu wel en toen niet, met als bijkomend voordeel dat we de verpakking en receptuur van ons Talens Art Creation product hebben kunnen vernieuwen.” Streefkerk: “Om af te sluiten met wat cijfers: 10% van onze huidige totale productie deden we in China. Dit volume van 3 miljoen verpakkingen per jaar resulteert bovendien in beter bezette productiemachines. De komende jaren denken we dit te verdubbelen door de nieuwe verpakking, kortere aanvoerlijnen en reactietijd, en het label ‘Made in the Netherlands’.”

Op dit moment ben ik aan het ondernemen met mijn derde bedrijf. Met MoneyBird leveren we een online boekhoudpakket aan meer dan 120.000 ondernemers in Nederland. Dagelijks beginnen nieuwe ondernemers aan hun avontuur. Mijn uitdaging is al deze ondernemers de best mogelijke ondersteuning te geven bij hun financiële administratie. Een ondernemer wil bezig zijn met ondernemen en niet met het regelen van bijzaken. Tegelijkertijd is een slechte administratie vaak mede de oorzaak van mislukte ondernemersdromen. Plezier hebben in je administratie is daarom mijn motto! In de komende vijf jaar zal automatisering veel gaan veranderen in de boekhouding van een onderneming. Papieren facturen zien we steeds minder, maar zelfs de factuur per e-mail heeft zijn langste tijd gehad. Boekhoudpakketten gaan met elkaar praten om facturen uit te wisselen en daarmee de ondernemer tijd te besparen. Mijn doel is om de komende jaren koploper te blijven in deze ontwikkelingen en ondernemers nog meer toe te laten komen aan ondernemen! EDW IN VL IEG MO NEY BIRD

INTERNATIONALISERING Tekst en foto’s: Marion van Weeren Braaksma

ZAKENDOEN MET ONZE OOSTERBUREN

Leren denken als een Duitser Een groot handelspotentieel ligt pal voor onze voeten. Toch kijkt menig ondernemer eroverheen of hij ziet de tussenliggende grens als een belemmering. Zonde, want in Duitsland, de sterkste economie van Europa, liggen kansen. Dat geldt eens te meer voor de grensstreek. Duitse bedrijven zijn daar niet alleen potentiële zakenpartners, maar ook een bron van werkgelegenheid. Deze kansen ontsluiten betekent barrières slechten. Ook tussen de oren.

S

inds eind vorig jaar is Ben Kuipers, directeur van Loohuis Installatiegroep, de nieuwe honorair consul van de Bondsrepubliek Duitsland voor Overijssel en Gelderland. Een bewuste keuze van de Duitse ambassadeur in Nederland, Franz Josef Kremp, die de visie heeft mensen uit het bedrijfsleven bij de functie te betrekken, zo vertelt Kuipers. Hij vervolgt: “Het is een onbezoldigde nevenfunctie waar je voor gevraagd wordt en die je voor een groot deel zelf kunt invullen. Je verbindt de provincie met de ambassade in Den Haag en bevordert vanuit je werkgebied de grensoverschrijdende samenwerking. Omgekeerd ben je een verlengstuk van de ambassade naar Duitsers die in jouw regio wonen, bijvoorbeeld voor enkele administratieve taken waarvoor men anders naar Duitsland zou moeten afreizen.”

Verbinden Doede Sijtsma is als Deutschlandbeauftragter der Provinz Gelderland juist een vooruitgeschoven post van een Nederlandse grensprovincie in Duitsland. Zijn standplaats is Düsseldorf, waar hij op het Nederlandse Consulaat-Generaal met vertegenwoordigers van Rijksoverheid en provincies werkt aan soepele Duits-Nederlandse verbindingen. Ook letterlijk: “Gelderland heeft veel met Duitsland te maken. Denk bijvoorbeeld aan het Rijnwater, dat soms in grote hoeveelheden uit Duitsland Gelderland binnenstroomt.

18

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

Wij hebben er belang bij dat de Duitse dijken op orde zijn, omdat ook wij anders onder water komen te staan. Denk ook aan de vervoerstromen die door Gelderland lopen en niet eindigen aan de provinciegrens. Willen we de impact daarvan op provinciaal grondgebied reguleren, dan moeten we dat samen doen met de andere partijen in de corridor. Denk aan het overstappen naar andere brandstofvormen in de scheepvaart en de verlenging van de Betuwelijn naar Oberhausen.” Ook de bevordering van de handelsbetrekkingen tussen Gelderland en Duitsland valt onder zijn portefeuille. Sijtsma: “Mijn werk bestaat voor een groot deel uit het verzamelen en delen van informatie. Met de deelstaatministeries in Nordrhein-Westfalen wissel ik bijvoorbeeld informatie uit over waar zij en wij mee bezig zijn. Actueel zijn het EU-programma Interreg ter bevordering van grensoverschrijdende samenwerking en het door Minister Kamp geïnitieerde Actieteam grensoverschrijdende economie en arbeid. Met bedrijven en hun adviseurs, juristen en belastingexperts, bespreken we wat het voor ondernemers lastig maakt om in Duitsland actief te zijn en hoe we dat kunnen oplossen. Overigens trek ik in mijn werk intensief op met collega’s uit Overijssel, Limburg en Brabant. Dat is belangrijk, omdat Gelderland maar klein is vergeleken met Nordrhein-Westfalen. Bovendien delen meerdere provincies hun grens met deze deelstaat.” De samenwerking leidt tot re-

Doede Sijtsma (links) en Ben Kuipers

sultaat. Kuipers is positief over de tussen Nederland en Duitsland gesloten belastingovereenkomst die de belemmeringen wegneemt voor een Nederlander die over de grens in loondienst wil treden. Hij zegt: “Het was een belemmering dat je de hypotheekaftrek miste als je in Duitsland in loondienst ging. Je valt dan namelijk onder het Duitse belastingsysteem, dat geen hypotheekaftrek kent. In het nieuwe stelsel wordt gekeken hoe het netto inkomen onder het Duitse belastingstelsel zich verhoudt tot wat in Nederland netto zou overblijven. Daarna kan de Nederlandse overheid besluiten, volgens de daaraan gestelde eisen, over te gaan tot compensatie van het verschil. Het stimuleert een werkzoekende uit de grensstreek in een hele cirkel om zich heen te kijken naar werk.”

liefst 120 miljoen mensen in Europa hebben Duits als moedertaal. Beheers je die taal, dan is het vele malen makkelijker zakendoen. Niet alleen in Duitsland, maar ook in Oostenrijk, Zwitserland, Luxemburg en Liechtenstein, waar Duits een officiële taal is. Met een goede kennis van het Duits is omzet te halen, want voor de toeleverende industrie liggen de kansen voor het oprapen. Zo vertelde een ondernemer in de traditionele maakindustrie me dat hij moeilijke jaren achter de rug had. Ondanks dat hij in de grensregio werkt, had hij

Taalbeheersing

Ben Kuipers: “We laten kansen liggen in Duitsland”

Willen we economische groei in Nederland, dan moeten we exporteren. Naast ons ligt het grootste land en de sterkste economie van Europa. Uitgerekend dat land is onze voornaamste handelspartner, maar dat wil niet zeggen dat we eruit halen wat erin zit. Kuipers: “We laten kansen liggen in Duitsland. Voor veel mkb’ers is de grens en de taal een barrière. De overheid onderschat hoe belangrijk het is de Duitse taal te beheersen. Je ziet het terug in de visie Onderwijs2032: een vreemde taal leren wordt gezien als minder belangrijk dan bijvoorbeeld leren programmeren. Maar

Duitsland nooit als een kans gezien. Hij zag een vijf keer groter Duits bedrijf echter wel als een bedreiging, omdat hij constateerde dat het de grens overkwam zodra het tegenzat. De Duitse taal was een issue.” Sijtsma vult aan: “Als Nederlandse toeleverancier kom je in Duitsland vaak terecht bij familiebedrijven waar Duits de voertaal is. Je wekt vertrouwen door Duits te spreken en je toont interesse. In 2014 exporteerden we voor 104 miljard euro naar Duitsland, dat is meer dan onze

MIDDELPUNT MAART 2016

19

export naar het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en België bij elkaar opgeteld. We kunnen het ons simpelweg niet veroorloven een paar procent van onze export naar Duitsland te verliezen.”

Voorbereiding Een goede voorbereiding is voor zakendoen met Duitsland essentieel. Dat gaat verder dan taalbeheersing. Kuipers: “In Duitsland draait alles om kwaliteit en dat met een scherp oog voor detail. Nederlandse ondernemers moeten als eerste het handelaarsima-

go van zich afschudden. Wees een vakman, bouw een relatie op en overtuig je potentiële klant met de kwaliteit die je biedt voordat de prijs aan de orde komt. Je moet iets extra’s bieden, zoals het leveren van een slijtvaste kunststof die zal leiden tot minder storingen en onderhoud.” Sijtsma: “In Duitsland is ondernemen ‘serious business’. Men verwacht dat een Nederlandse ondernemer goed voorbereid het gesprek in gaat, met een serieus aanbod komt, veel weet over het product en zich heeft voorbereid op de vragen die zijn potentiële klant zou kunnen stellen. Waar wij meesters zijn in improviseren, is de Duitser meester in voorbereiding. Ga als Nederlands ondernemer dus in op hoe Duitsers denken: in producteigenschappen. Een Duitse ondernemer kijkt bij wijze van spreken niet eerst of hij een product kan verkopen, maar kijkt of hij het kan maken en is ervan overtuigd dat hij een kwalitatief goed product daarna ook kan verkopen. Het mooie is dat wij daar als Nederland bij kunnen helpen door aan die degelijke, mooie producten creativiteit en innovatie toe te voegen. Denk dan niet alleen aan product- en procesinnovatie, maar ook aan een an-

Unternehmen ohne Grenzen Het Verbund Niederländisch-Deutscher Unter­ nehmen (VNDU) is opgericht in 2007 in Lingen. Directeur VNDU is Jan Oostenbrin. Partnerorganisaties zijn VNO-NCW Midden, VNO-NCW Noord, de DNHK en een vijftal regionale Duitse werk­ geverorganisaties van Emden en Lingen tot Rheine en Bocholt. Deze Duitse plaatsen hebben meer dan 50.000 inwoners en bekende Duitse bedrijven: VW in Emden, de Meyer Werf in Papenburg (cruiseschepen) en de apetito Gruppe in Rheine (levensmiddelen). Vaak zijn hun omvang en het niveau van hun innovatie onbekend in de Nederlandse grensstreek, evenals de Duitse Wirtschaftsverbände. Het Wirtschaftsverband Steinfurt telt bijvoorbeeld 172

Jan Oostenbrink

20

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

aangesloten bedrijven met 18.000 werknemers. Bij het Wirtschaftsverband Emsland zijn 375 bedrijven lid met in totaal 43.000 ‘Beschäftigten’. Het doel van het VNDU is een netwerk van ondernemersorganisaties te zijn, gericht op belangrijke regionale en nationale ontwikkelingen, belangenbehartiging (zoals de uitbouw van de E233, Hoogeveen – Emmen – Meppen – Bremen en de ontvangst van “Mobilfunk” in het grensgebied) en “Erfahrungsaustausch”. En natuurlijk zijn arbeidsmarkt en Duitse taal en cultuur een regelmatig terugkerend thema. Incidenteel worden ook grotere bijeenkomsten georganiseerd voor Nederlandse en Duitse bedrijven. VNO-NCW Midden is in het VNDU vertegenwoordigd via voorzitter Jacco Vonhof en directeur Ron van Gent. De omvang van het VNDU en zijn werkzaamheden zijn bewust ‘lean and mean’ gehouden. Het VNDU heeft ervoor gekozen in te zetten op regionale contacten: VNO-NCW Twente heeft vooral de contacten naar de Grafschaft Bentheim en Gronau/Ahaus, VNONCW Noord naar het Wirtschaftsverband Emsland en VNO-NCW Achterhoek naar de Aktive Unter­ nehmen in West-Münsterland. Afhankelijk van actualiteit en thema vinden hier grensoverschrijdende bedrijvenbijeenkomsten plaats. Het doel: op naar één grensoverschrijdende sociaal­ economische regio waar bedrijven zonder knel­ punten over de grens kunnen ondernemen, produceren, ontwikkelen, samenwerken, diensten leveren, studenten voor stages kunnen aantrekken en medewerkers voor vacatures!”

COLUMN dere manier van producten in de markt zetten.” Ben Kuipers herkent ook het voordeel van de Nederlandse eigenzinnigheid: “Duitsland heeft een behoorlijk hiërarchische bedrijfscultuur. Je doet er wat tegen je gezegd wordt, omdat je op de vingers wordt getikt als je zelf initiatief neemt. In Nederland is het andersom. Op dat vlak kunnen we elkaar aanvullen. Ik ken Nederlandse ondernemers die blij zijn dat hun Duitse medewerkers gewoon doen wat ze gevraagd wordt. En ik ken Duitse ondernemers die bewust Nederlandse arbeidskrachten binnenhalen, omdat ze zelf nadenken voordat ze iets doen. Als Nederlands bedrijf kun je ook voordelen halen door beide eigenschappen te combineren in Duitsland. Vindingrijk zijn, kwaliteit leveren en goed kunnen organiseren, weten ze in Duitsland te waarderen. Als Loohuis ontwerpen

W ICHA BENUS

Aan tafel… Iedere dag hoor ik het weer: “aan tafel!” Een mooi moment waar ik altijd met plezier naar uitkijk; samen met mijn gezin de dag doornemen over de dingen die gebeurd zijn en dat wat komen gaat. In een ontspannen sfeer vliegen de ideeën over tafel en komen we tot diepgaande gesprekken. Ondanks dat we allemaal verschillend zijn, of misschien wel dankzij onze verschillen, levert dit de meest fantastische gesprekken op. Maar hoe vaak zit je als ondernemer zo aan tafel? Ik bedoel niet met

Doede Sijtsma: “Wij zijn meesters in improviseren, Duitsers in voorbereiding”

je gezin, maar met collega ondernemers. Een moment waarbij je kunt

en realiseren we bijvoorbeeld complete technische installaties in gebouwen. In Duitsland zijn daar veelal meerdere bedrijven voor nodig. Je moet als bedrijf dus kijken welke meerwaarde je kunt bieden.”

Iedere ondernemer staat voor uitdagingen, kleine of grotere. Uitdagin-

vertellen waar je trots op bent, maar zeker ook vertellen voor welke uitdagingen je staat. In mijn werk als innovatiemakelaar zie ik dit helaas veel te weinig gebeuren. We zijn allemaal druk met onze eigen onderneming en gunnen ons nauwelijks tijd voor een goed gesprek. In een ontspannen sfeer met anderen van gedachten wisselen is er vaak niet bij. De plicht roept. Er moet geproduceerd worden en aan het eind van de dag moeten de facturen er weer uit. Begrijpelijk, maar een gemiste kans.

gen die vragen om een goed en gefundeerd antwoord dat belangrijk is voor de toekomst van het bedrijf. Je kunt dat proberen alleen op te lossen. Maar ik weet zeker dat de meeste antwoorden al eens gegeven zijn door een ander. Waarom zou je daar dan geen gebruik van maken?

Tips De Deutsch-Niederländische Handelskammer (DNHK), de EUREGIO en het Verbund Niederländisch-Deutscher Unternehmen zijn enkele organisaties die ondernemers ondersteunen bij het zakendoen in Duitsland en hun voorbereiding daarop. Ben Kuipers tipt tot Nederlandse ondernemers: “Bereid je voor en opereer niet als een handelaar. Spring niet zomaar in een markt die je in Duitsland denkt te zien. Het afbreukrisico daarvan is te hoog.” Zakendoen met Duitsland vraagt een serieuze investering, zo geeft ook Doede Sijtsma aan. De gewenste kwaliteit uit zich bovendien in zorgvuldigheid, zegt hij: “Maak helder wat je gesprekpartner van je kan verwachten na het sluiten van de overeenkomst. Stuur een schriftelijke bevestiging van de gemaakte afspraken in foutloos Duits.” Kortom: bedwing de Nederlandse neiging meteen aan het werk te gaan.

Daarom is het zo goed zo nu en dan eens aan tafel te zitten met andere ondernemers. Ondernemers uit eenzelfde branche, of veel uitdagender, ondernemers uit totaal andere branches. Samen, rondom thema’s als IoT, procesoptimalisatie, robotisering of een eigen vraagstuk, op zoek gaan naar een gefundeerd antwoord met een kennisleverancier. Als u binnenkort hoort: “aan tafel!”, hoop ik dat u aanschuift aan één van onze experttafels om kennis te delen.

W ICHA BENUS INNOVATIEMAKEL AAR RCT GEL DERL AND VAL L EI & VELUW E

MIDDELPUNT SEPTEMBER 2014

21

fizz.nl

Maak het verschil!

Meer online zichtbaarheid, betere vindbaarheid, effectievere inzet sociale media, meer conversie? Meer sales via online of offline marketingcommunicatie? Meer digitale kracht? Met de kennis van alle moderne middelen, kennis van uw markt en uw motieven, zorgt FIZZ dat uw merk bruist en borrelt en mensen in beweging brengt. Wilt u dat ook ervaren? Bel of mail: 0522-246162 | [email protected]

22

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

PARTNER AAN HET WOORD

KLANTGERICHT COST LEADERSHIP:

dé succesfactor voor het middenbedrijf Het middenbedrijf heeft het vaak lastig. Door de beperkte schaalgrootte ontbreekt het aan de marktdominantie die grote concerns vaak wel hebben. Herkenbaar? Volg een slimmere strategie en realiseer continuïteit en rendement. Dat lukt u met klantgericht cost leadership. Klantgericht cost leadership is concurrentievoordeel dankzij de laagste operationele kosten in de branche. Dit bereikt u via een combinatie van omzetgroei, snelheid en efficiency. Hiermee bouwt u aan een proces waarbij u het geïnvesteerd vermogen optimaal inzet en uw medewerkers zeer zelfstandig kunnen handelen. Het resultaat: toenemende klantloyaliteit en intern meer initiatief en creativiteit. Dat klinkt mooi en makkelijk, maar vereist discipline en focus van uw management. Omzetgroei Klantgerichtheid is onontbeerlijk voor omzetgroei. Door hier continu en bedrijfsbreed aan te werken, bouwt u aan klantloyaliteit die zich zeker uitbetaalt. Begin met bestaande klanten: hier zit vaak

nog veel potentie en u komt makkelijker binnen. Analyseer wel eerst aan welke klanten u goed verdient en waar geld bij moet. Pak ook de acquisitie gericht aan en deel de successen intern, zo creëert u een winnaarscultuur in uw bedrijf. Schroom niet om jong talent aan te nemen. Zij brengen ambitie en groei: de basis voor cost leadership. Snel is beter Cash is King, hoe plat dit ook klinkt. Leg uw focus op een snelle inkomstenstroom, anders komt uw omzetgroei nooit op gang. Bent u actief in de handel? Zorg dan voor een messcherpe planning bij uw inkoop en voorraadbeheer, met realistische verkoopprognoses als basis. Verdient uw bedrijf geld met productie? Focus dan op werkplanning en de organisatie in productiecellen. En stuur op lean management, kortere doorlooptijden en minder verspilling. Hoe korter het geld van uw aandeelhouders en de bank vastligt, hoe beter. Want het bedrijfsrendement wordt grofweg bepaald door uw bruto winstmarge en de omloopsnelheid. Hanteer een strak

debiteurenbeheer en dito betalingsbeleid richting leveranciers. Slim organiseren Tot slot: organiseer uw processen op een slimme manier. Zorg voor een grondige procesanalyse én goed inzicht in uw bedrijfstak en technische ontwikkelingen. Ook op het gebied van dataoverdracht. Machinekoppelingen leveren een schat aan gegevens over productie, energieverbruik en bijvoorbeeld onderhoudsintervallen. Samen met robotisering kunt u hiermee doorlooptijden versnellen en verspilling verminderen, waardoor uw kostprijs vaak drastisch daalt. Wat ook kan: taken uitbesteden aan gespecialiseerde bedrijven. Zo zijn – dankzij de schaalgrootte en gespecialiseerde processen van een logistieke dienstverlener – lagere kosten per eenheid product mogelijk. Kortom, met efficiency gaan uw kosten omlaag en neemt uw concurrentievermogen toe. De beste boost voor uw omzet!

Ben Hofenk orangevision.nl

MIDDELPUNT MAART 2016

23

NIEUWS UIT DE REGIO MA A R T 2 0 1 6

VNO-NCW en bedrijventerreinen in Rivierenland starten met bedrijvenparkscan Kwaliteit van bedrijventerreinen is een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven. Thema’s als bereikbaarheid en veiligheid hebben directe invloed op de concurrentiepositie van een bedrijf. VNO-NCW Midden gaat daarom samen met bedrijventerreinen in Rivierenland in kaart brengen wat het huidige en gewenste integrale kwaliteitsniveau is van de betreffende terreinen. Het gaat niet om de door gemeenten, provincie of externe adviseurs gewenste kwaliteit, maar om wat ondernemers of gebruikers zelf aangeven. Voor het verkrijgen van de informatie wordt gebruik gemaakt van de bedrijvenparkscan, ontwikkeld door de Maastricht University, in samenwerking met LWV Parkmanagement.

Belang vestigingsklimaat Met meer dan 22.000 bedrijven in de regio vormt het bedrijfsleven in Rivierenland de motor van de regionale economie. Het realiseren van een goed ondernemers- en vestigingsklimaat is een belangrijke basis voor de verdere ontwikkeling van de regionale economie. De analyse en resultaten uit de scan zijn de basis om te werken aan het verbeteren van de kwaliteit van een bedrijventerrein en om met de gemeente,

provincie en andere stakeholders te praten over commitment en financiering van verbeteringsacties. De kwaliteitsinformatie wordt ook toegankelijk voor bedrijven die zich in Rivierenland willen vestigen, waardoor zij een betere keuze kunnen maken voor het gewenste bedrijventerrein.

Bedrijvenparkscan Door het invullen van een digitale vragenlijst geven ondernemers hun mening op acht thema’s die invloed hebben op het vestigingsklimaat: mobiliteit & bereikbaarheid, arbeidsmarkt, afzetmarkt, veiligheid, overheid, imago, omgeving en duurzaamheid. Per bedrijventerrein wordt in één oogopslag duidelijk welke specifieke factoren verbeterd kunnen worden. Een bedrijventerrein wordt met de scan vergelijkbaar met andere bedrijventerreinen binnen en buiten de regio. Stakeholders en gebruikers worden uitgedaagd om de kwaliteit van “hun” terreinen te verbeteren. Met de inzet om een kwalitatief hoogwaardig bedrijventerrein te realiseren bestendigen ze ook de waarde van de bedrijfspanden en commercieel onroerend goed. Begin februari is de eerste bedrijvenparkscan gestart met bedrijventerrein Pavijen

in Culemborg. Inmiddels zijn Kellen en Bedrijvenpark Medel in Tiel uitgezet, Bedrijventerrein Westerhout in Druten en Slimwei in Waardenburg sluiten de rij in Rivierenland. Vervolgens volgen er in deze pilot nog vijf andere bedrijventerreinen in de provincie Gelderland. In een tweede fase worden de resultaten gebruikt om in samenwerking met de Hogeschool Arnhem Nijmegen een verduurzaamheidstraject gestart om de kwaliteit en de duurzaamheid op een aantal bedrijventerreinen te verbeteren.

Contact: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Chrismar Huls, regio­ manager VNO-NCW Rivierenland, [email protected]

Bezoek aan IJssel Technologie Zwolle

Donderdag 11 februari waren de leden van VNO-NCW regio Zwolle en – Stedendriehoek te gast bij IJsseltechnologie in Zwolle. “Na vandaag kunnen we IJsseltechnologie toevoegen aan het lijstje met pareltjes aan bedrijven in de Stedendriehoek en Zwolle”, aldus Karel Heijink van Agrovision, lid VNO-NCW Ste-

24

MIDDELPUNT MAART 2016

dendriehoek. “Met 400 man het (technisch) bedrijfsleven continu verbeteren met de laatste (proces)technologie. Ook een schoolvoorbeeld hoe CleanTech daadwerkelijk volop in de praktijk wordt toegepast. Overigens een uitstekende gecombineerde sessie tussen Zwolle en Stedendriehoek. Moeten we vaker doen.”

LEDEN NIEUWS MAART 2016

Inspirerend bezoek Olympia – Brink & Campman Begin februari waren de leden van VNO-NCW Achterhoek te gast bij Brink & Campman in Lichtenvoorde. Deze bijeenkomst was een combinatiebezoek van Olympia uitzendbureau en Brink & Campman. Peter Rikken, de nieuwe voorzitter van VNO-NCW Achterhoek, informeerde de gasten over “Smarthub Achterhoek Toekomst in de maak”, de regiobranding van de Achterhoek, mede aan de hand van een filmpje (www.smarthub.nl). Daarnaast sprak hij over de aanjagers van Participatiewet en stelde enkele vragen aan “aanjager” Jaap Bolt. Ook werd het programma voor het innovatiefestival 2016 toegelicht met focus op de ondernemersdag.

Robert Heinst van Olympia hield een vlammend betoog over de veranderde arbeidsmarkt en gaf een toelichting op zijn visie op HR beleid. Vervolgens was het woord aan Sjouke Jan Zwarthoff van Brink & Campman, een maakbedrijf dat op ambachtelijke wijze prachtige tapijten produceert. De designstudio van Brink & Campman ontwikkelt in eigen huis voortdurend nieuwe, modieuze collecties en bedenkt nieuwe structuren die passen bij de laatste trends op het gebied van wonen. Van ontwerp naar ontwikkeling en van ontwikkeling tot realisatie zet Brink & Campman de lijnen uit met zelf ontwikkelde garens die geverfd en daarna geweven worden in de mooiste kleur/structuur combinaties. Daarna was er tijd voor de rondleiding waar het boeiende productieproces op enthousiaste wijze werd uitgelegd aan de gasten. De avond werd afgesloten met een netwerkborrel waar nog lang werd nagepraat en goede contacten werden gelegd. De presentatie van Robert Heinst en de foto’s kunt u nazien op de website www.vno-ncwmidden.nl/achterhoek (nieuwsbericht van 15 februari).

Contactpersoon:

OVDD staat stil bij tienjarig bestaan tijdens nieuwjaarsfeest Begin januari heeft OndernemersVereniging de Driehoek het nieuwe jaar feestelijk ingeluid in Walibi. Dit jaar geen ondernemingsverkiezing, maar werd het ondernemerschap gevierd. “10 jaar OVDD, reden genoeg om even terug te blikken, maar vooral om vooruit te kijken. Vooruit kijken naar een heel nieuw jaar wat voor ons ligt” aldus voorzitter Hester Vroegop. “We hebben met elkaar in de afgelopen 10 jaar een betrokken, laagdrempelige en no-nonsense vereniging neergezet. Een vereniging die er toe doet, en daar zijn we heel erg trots op!” www.ovdd.nl

Nieuwe directeuren Globe Group Mirjam en Ilse Roozegaarde, dochters van DGA Bennie Roozegaarde, zijn per 1 januari 2016 officieel directeur van de Globe Group. Beide vrouwen zijn al jaren aan Globe verbonden. Inmiddels hebben ze op alle fronten bewezen een perfecte aanvulling op elkaar te zijn met een duidelijke visie op het bedrijf en een uitstekende taakverdeling. Samen zijn ze meer dan geschikt om de dagelijkse leiding van Globe op zich te nemen en is het tijd voor Bennie Roozegaarde om een stapje terug te doen. Dit houdt in de praktijk in dat Bennie nog steeds DGA van Globe Group blijft maar dat hij met een gerust hart de dagelijkse gang van zaken aan Ilse en Mirjam overlaat. www.globesecurity.nl

Nieuw onderkomen in Arnhem voor Ten Brinke Vastgoedontwikkelaars Een paar jaar geleden heeft Ten Brinke Vastgoedontwikkelaars een eigen kantoorpand gebouwd in Doetinchem, gelegen naast zusterbedrijf Ten Brinke Bouw. Door de veranderlijke markt heeft er een verschuiving van het werkgebied van de ontwikkelaar plaatsgevonden. De verhuizing is voor Ten Brinke Vastgoedontwikkelaars daarom een logische stap. In het nieuwe kantoor aan Meander 861 op Industrieterrein IJsseloord 2 in Arnhem is voldoende ruimte om de aankomende jaren te kunnen groeien. In het voormalige kantoorpand aan de Havenstraat 17 in Doetinchem is een deel van de Duitse aannemerstak van Ten Brinke Groep gevestigd. Zij kunnen de vrijgekomen werkplekken goed gebruiken. Aannemer Ten Brinke Bouw is nog steeds te vinden aan de Havenstraat 15 in Doetinchem. www.tenbrinkevastgoedontwikkelaars.nl

Wilma Elbertsen, regiomanager VNO-NCW Achterhoek, [email protected]

MIDDELPUNT MAART 2016

25

NIEUWS UIT DE REGIO MA A R T 2 0 1 6

Economic Board Arnhem Nijmegen gaat van start Met volle kracht gaan ondernemers, kennisinstellingen en overheden samenwerken om de regio Arnhem Nijmegen economisch sterk te houden en te krijgen. Daarvoor roepen zij de Economic Board Arnhem Nijmegen in het leven. De Economic Board houdt zich bezig met het versterken van de samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheden op de groeisectoren Health, Energy en Food en de cross-overs daartussen. Aan de voorbereiding van de Economic Board is zorgvuldig gewerkt en nu staat iedereen klaar om van start te gaan. De leden van de board zijn bekend, evenals de directeur die uitvoering gaat geven aan de plannen van de Economic Board. De Economic Board wordt gevormd door vijftien leden. Marcel Hielkema is namens VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen nauw betrokken bij de oprichting van de Economic Board en warm pleitbezorger. “In onze regio spelen belangrijke thema’s als Health, Energy en Food. Individueel zijn deze sectoren niet uniek; het is de combinatie van de drie die onze regio anders en daardoor uniek maakt. Combineer dat met onze ideale ligging en de aanwezigheid van top-kennisinstellingen

en er zijn volop kansen. Wij willen ons dan ook vol inzetten voor het realiseren van cross-overs tussen deze drie branches. Lukt dat, dan profiteren ook andere sectoren daarvan.”

Organisatie De Economic Board wordt ondersteund door het projectbureau Economic Board. “De belangrijkste opgave voor de Economic Board voor 2016 is het maken van een gezamenlijke strategische agenda

voor de regio. Kennisinstellingen, het bedrijfsleven en de overheid gaan hier dan mee aan de slag. Zo werken we samen aan economische versterking van de regio. Ik kijk ernaar uit om deze samenwerking mede gestalte te geven”, aldus Sigrid Helbig, directeur van het projectbureau.

Contactpersoon Pieter de Boer, regiomanager VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen, [email protected]

Cleantech Regio passend profiel voor Stedendriehoek In opdracht van de Strategische Board Stedendriehoek heeft onafhankelijk onderzoeksbureau Motivaction onderzoek verricht onder inwoners naar de profilering van de regio als ‘Cleantech Regio Stedendriehoek’. Uit dit onderzoek blijkt dat na uitleg van het begrip, maar liefst 70% van de inwoners Cleantech Regio een passend profiel vindt. “We blijven energie zetten op de uitleg en lading van het begrip,” aldus Andries Heidema, voorzitter van de Strategische Board Stedendriehoek, waar VNO-NCW Stedendriehoek

26

MIDDELPUNT MAART 2016

deel van uitmaakt. “Waar het vooral om gaat is dat we als regio vol inzetten op de mogelijkheden en kansen die cleantech ons biedt.”

leven. Geld en gebrek aan kennis zijn de voornaamste redenen om niet duurzaam te leven.

Van onbewust naar bewust Een greep uit de resultaten Belangrijk, vooruitstrevend en ambitieus zijn de meest gekozen eigenschappen die inwoners toekennen aan de profilering Cleantech Regio. Inwoners geloven dat gemeenten en bedrijven de grootste verantwoordelijkheid hebben om Cleantech Regio tot een succes te maken. De helft van de inwoners vindt dat zij hier ook een rol in moeten spelen. Daarbij wordt afval scheiden en energie besparen als het meest aansprekend aangemerkt. Behoud van natuur en milieu voor de toekomstige generaties vinden inwoners het belangrijkste argument van duurzaam

Het onderzoek illustreert dat de regio Stedendriehoek “onbewust” al veel meer Cleantech Regio is dan dat ze zich “bewust” is. “Door een goede voedingsbodem zijn we in staat om de komende jaren sneller verder te komen. Samen met onze inwoners en partners zullen we de komende jaren werken om het label ‘Cleantech Regio’ verder te versterken en te laden met concrete activiteiten en resultaten,” aldus Heidema.

Contactpersoon Christian Lorist, regiomanager VNO-NCW Stedendriehoek, [email protected]

LEDEN NIEUWS MAART 2016

Ruim 700 ondernemers, kennisinstellingen en experts nemen deel aan het landelijke jaarevent Smart Industry begin februari van dit jaar. Sprekers die middag zijn Gerben Edelijn, CEO van Thales Nederland en onder meer de gedeputeerden Eddy van Hijum en Michiel Scheffer van provincie Overijssel en Gelderland. Gerben Edelijn opent als keynote speaker het event Smart Industry ‘Boost your business’. BOOST, hét Smart Industry Netwerk van Oost-Nederland, is dit keer medeorganisator. BOOST heeft een uitstekend eerste jaar achter de rug als een van de actiefste Smart Industry regio’s van het land. In 2015 is 10 miljoen euro geïnvesteerd in innovatieprojecten en fieldlabs, en zijn ruim 1500 ondernemers in Oost-Nederland actief betrokken. Het doel is duidelijk; de maakindustrie concurrerender maken. In 2016 zet BOOST in op het ontwikkelen van nieuwe innovatieprojecten, worden de fieldlabs verder uitgebouwd en komt er nog meer aandacht voor opleiding en training van medewerkers en jong talent. Ook richt BOOST zich het komende jaar meer op internationale samenwerking en handel, allereerst richting Duitsland. Kijk op de website vno-ncwmidden.nl (nieuwsbericht 5 februari) wat BOOST al heeft bereikt in de regio.

Over Smart Industry Smart Industry staat voor het versnellen van digitalisering van productieprocessen. Door het optimaliseren van productie met inzet van ICT, wordt produceren efficiënter, goedkoper, kwalitatief hoogwaardiger en is het mogelijk meer maatwerk te leveren. Hierbij staat de rol van de mens – nu en in de toekomst – altijd centraal. Deze ontwikkeling versterkt de internationale concurrentie­positie van (Oost-) Nederland.

Team BOOST Smart Industry maakt OostNederland klaar voor Smart Industry door de kansen in kaart te brengen, ontwikkelingen te versnellen, kennis te delen en ondernemers te verbinden. De samenwerking tussen ondernemers en o.a. Oost NV, Kennispark Twente, FME, VNO-NCW Midden, Koninklijke Metaalunie, provincie Overijssel, provincie Gelderland, KvK, TNO, Stedendriehoek Innoveert, de Verenigde Maakindustrie Oost Nederland en de Gelderse Regionale Centra voor Technologie, HAN, Saxion, Graafschap College, Universiteit Twente moet leiden tot een koppositie van Oost-Nederland als het gaat om Smart Industry.

Nieuwe functie monument ‘het Pomphuisje’ in NP De Hoge Veluwe Het Pomphuisje, een ontwerp van de Belgische architect en kunstschilder Henry van de Velde, te vinden in Het Nationale Park De Hoge Veluwe, heeft een geheel nieuwe functie gekregen. Het monument, dat onderdeel is van buitenplaats Jachthuis Sint Hubertus, werd in 1923 gebouwd en had alleen een esthetische functie. Nu, bijna honderd jaar later, is het gerestaureerd en heeft het de functie gekregen van uitkijkpost over het omliggende terrein De Veentjeswei, het restant van een oorspronkelijk (hoog) veen gebied. Wie op het Pomphuisje staat heeft een indrukwekkend uitzicht op het ven, de nabijgelegen bossen, en een deel van de Hubertusvijver, behorende bij Jachthuis Sint Hubertus. www.hogeveluwe.nl

fotograaf: Jurjen Drenth]

Sterk startjaar voor BOOST

HMO en Saxion starten lectoraat Ontwikkeling Werklocaties Herstructureringsmaatschappij Bedrijventerreinen Overijssel (HMO) en Saxion zijn gestart met het lectoraat Ontwikkeling Werklocaties. Het lectoraat richt zich op onderzoek en verspreiding van effectieve werkwijzen in vraaggerichte (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen en kantorenlocaties. Het lectoraat staat onder leiding van dr. Kjell-Erik Bugge van Saxion. Grote uitdagingen zijn de leegstand van kantoren, de noodzaak om meer en passende werkgelegenheid te creëren en de behoefte aan doelgerichte en veel efficiëntere samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten in innovatie. De overheid zoekt daarom naar effectieve werkwijzen om de investeringsbereidheid te vergroten en de werklocaties economisch vitaal te houden. Zeker is dat vraaggericht en situatieafhankelijk faciliteren, stimuleren en borgen belangrijke uitdagingen zijn voor de ‘Nieuwe Overheid’. Het lectoraat, financieel mede mogelijk gemaakt door provincie Overijssel en HMO, biedt hierin een helpende hand. www.saxion.nl

Links: Han Wiendels (directeur HMO), rechts: Kjell-Erik Bugge

MIDDELPUNT MAART 2016

27

CROWDFUNDING: RENDEMENT UIT BETROKKENHEID

Participatie is een werkwoord

28

MIDDELPUNT MAART 2016

FINANCIERING Tekst: Marion van Weeren Braaksma Foto: Patrick Ouwerkerk

DROOM! biedt plaats aan flexwerken, vergaderen en trainingen. Het koppelt horeca en zakelijkheid aan zorg en gastvrijheid. Toen de kans zich voordeed het aantal vestigingen uit te breiden, leek de inwerkingtreding van de Participatiewet aanvankelijk roet in het eten te gooien. Tot de business case werd aangepast en gekozen werd voor een franchisemodel. Het benodigde werkkapitaal werd bijeengebracht met crowdfunding.

I

n acht jaar tijd heeft de allereerste DROOM!-vestiging in Elst zich ontwikkeld tot een professionele trainingslocatie en aanbieder van flexwerkplekken en vergaderruimtes voor de zakelijke markt, gecombineerd met horeca en een appeltaartbakkerij. Jacobien den Biesen is manager DROOM!-bedrijven en drijvende kracht achter het concept dat werk biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze zegt: “Oorspronkelijk was DROOM! bedoeld als dagbestedingslocatie voor cliënten van stichting Driestroom. Een horecaondernemer was verantwoordelijk voor de aangeboden horeca. De combinatie van deze twee partijen bleek echter verlieslatend. De nieuwe mensen die aantraden, deelden de visie en deelden dat ‘commercie’ geen vies woord was. We wilden mensen het beste uit zichzelf laten halen, werkten niet langer met ‘cliënten’, maar met ‘assistent-medewerkers’ waar we iets van verwachtten. Van een plek met uitsluitend een maatschappelijk doel werden we een serieus bedrijf met horeca van goede kwaliteit in een sfeer van warme zakelijkheid. Het wierp vruchten af: klanten kwamen terug en het concept bewees zichzelf.”

Rob van Kessel: “Je maakt je klant mede-ondernemer” Franchise Eén van die terugkerende klanten was Rob van Kessel, directeur van de Van Kessel Groep, die zich bezighoudt met advisering, begeleiding en beheer van huisvesting. “Wij hadden ruimte over. Werkplekken bleven leeg, omdat veel medewerkers dagelijks op pad zijn. Ik begon me af te vragen hoe we het pand levendig konden houden. Door werktuinen te creëren, gingen we terug van tweeëneenhalve naar anderhalve bezette etage. Vervolgens ontstond het idee om in de leegstaande ruimte een DROOM!-vestiging te starten: een mooie, renderende manier om maatschappelijk verantwoord ondernemen invulling te geven. De franchise die we gestart zijn is een nieuwe tak aan de Van Kessel Groep.” En inderdaad: de locatie met voldoende parkeergelegenheid dichtbij de A73 en A50 leent zich ervoor. In het oorspronkelijke plan zou stichting Driestroom de exploitant worden van DROOM! Beuningen. Maar de Participatiewet gooide roet in het eten. Den Biesen: “Ondernemen met zorggeld was niet langer aan de

MIDDELPUNT MAART 2016

29

Theodor Abels:“Crowdfunding gaat over participeren en doen” orde. DROOM! Beuningen stond op de helling, maar de Van Kessel Groep paste de business case aan.” De franchiseformule borgt het concept, de Van Kessel Groep draagt als franchisenemer het ondernemersrisico en Driestroom levert de begeleiding van de assistent-medewerkers. Van Kessel: “De verhuurder van het pand financierde samen met de Rabobank de benodigde bouwkundige aanpassing van het pand. Het benodigde werkkapitaal van 250.000 euro moesten we echter op een andere manier financieren. Dat we kozen voor crowdfunding was de uitkomst van een proces. We kenden één van de oprichters van Collin Crowdfund en wilden graag mensen uit de regio aan ons binden. De betrokkenheid van investeerders vond ik een krachtig argument voor crowdfunding. Je moet je financiering tenslotte terugverdienen. In crowdfunding kwam dat samen.”

Crowdfunding Met de toename van gestapeld financieren, neemt ook de inzet van crowdfunding als financieringsvorm toe. Theodor Abels en René de Groot zijn zelfstandig ondernemer, afkomstig uit de bancaire sector en Crowdfund Coach bij Collin Crowdfund in het Rijk van Nijmegen. Zij begeleidden het crowdfundingtraject van DROOM! Beuningen. Abels: “Crowdfunding gaat niet alleen over een zak geld. De crowd onderdeel van het geheel maken is een zeer belangrijk marketingaspect van de keuze voor crowdfinance. DROOM! Beuningen heeft dat heel goed opgepakt. Zelf hebben ze een groot netwerk dat ze actief hebben ingezet. En in de praktijk zie je dat investeerders ambassadeurs worden, ofwel: betrokken klanten.” René de Groot schetst het traject dat doorlopen wordt: “Na aanmelding analyseren wij de stukken en volgt een intakegesprek. Bij een positieve beoordeling van de aanvraag, schrijven wij een voorstel dat we voorleggen aan de Risk Coach, die de post namens Collin Crowdfund analyseert. Gaat deze akkoord, dan wordt de aanvraag ter goedkeuring voorgelegd aan de ‘GroenLichtCommissie’. Is ook dat oordeel positief, dan start het publicatietraject. De klant schrijft - eventueel ondersteund door Crowdfund Coach - de pitch die op de website komt te staan. Vaak wordt ook een video gemaakt. De allereerste stap, nog voor publicatie

30

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

op de website, is het benaderen van de inner crowd. We boren daarmee het lokale netwerk aan en starten zo de marketingcampagne. DROOM! Beuningen koos voor het openen van de inschrijving met een bijeenkomst hier in het pand. Rob had extra beloningen bedacht. Bij investering vanaf 500 euro kon de investeerder een appeltaart komen ophalen zodra DROOM! Beuningen open was. Bij investering vanaf 1.500 euro kreeg je de mogelijkheid hier jaarlijks een borrel te organiseren. En bij investering vanaf 5.000 euro werd je mede-funder en kreeg je een naamsvermelding in het werkcafé.” Het aantal inschrijvingen ging zo snel dat mensen zelfs te laat waren. Van Kessel: “We hebben de mogelijkheid tot inschrijving een week open laten staan voor de inner crowd, om lokaal zoveel mogelijk naamsbekendheid en betrokkenheid te genereren. Toen de inschrijving op maandagavond live ging, hadden het totale bedrag in tweeëneenhalf uur bijeen.”

Succesfactoren Een verklaring voor de succesvolle crowdfundingactie is snel gevonden. Abels: “Mensen worden getriggerd door de maatschappelijke betrokkenheid van dit initiatief. Ze zijn bovendien op zoek naar saamhorigheid. Crowdfunding gaat over participeren en doen.” De Groot vult aan: “De succesfactoren waren de goede verhouding tussen rendement en risico, de betrokkenheid van de inner crowd en het geloof in de ondernemer, met als extra factor bij DROOM! Beuningen dat ze ons vroeg in het proces hebben ingeschakeld. Bij crowdfunding zoek je kwaliteit voor investeerders, dus posten die uitstralen dat je je investering terugkrijgt. Dat genereert vertrouwen in je platform, waardoor meer investeerders zich aansluiten. Maar je zoekt ook kwaliteit onder investeerders. Niet voor niets starten bij ons de inschrijvingen bij 500 euro of een veelvoud daarvan.” Abels: “Crowdfunding is mede succesvol door de veranderingen bij de banken. Door veranderde wet- en regelgeving moeten zij veel strakker op hun kostenstructuur letten. Kleine financieringen zijn minder rendabel geworden voor banken. Wij richten ons op kansrijke

Jacobien den Biesen: “Crowdfunding bleek laagdrempelig en begrijpelijk”

COLUMN

initiatieven van gevestigde ondernemers in het MKB en werken samen met banken en andere financiers.” De Groot: “Nieuwe, opkomende organisaties zijn lean en mean. De werkwijze is anders. Wij fiatteren snel, waarna het aan de crowd is om te financieren. Dan is het aan de markt hoe lang het duurt voor het hele bedrag bijeen is. Bij een bank kan het fiatteren lang duren, maar daarna is het snel geregeld.” Rob van Kessel kijkt positief terug op het traject: “Ik vond het spannend, ben niet echt het type dat op de bühne om geld gaat vragen. Dat voelt voor mij

René de Groot: “Bij crowd­ funding zoek je kwaliteit voor en onder investeerders”

HANS DE BO ER

Nederland moet vestigingsklimaat verbeteren De totale belastingdruk daalt, het aantal belastingen neemt af én het kost burgers en bedrijven steeds minder tijd om aan de fiscale verplichtingen te voldoen. In Nederland? Nee, wereldwijd. Daar is de afgelopen tien jaar een hoop vooruitgang geboekt, zo valt op te maken uit het rapport ‘Paying Taxes 2016’ van

toch een beetje als leuren. Maar het leuke is dat de betrokkenheid uit allerlei onverwachte hoeken kwam. Mensen die allemaal positief waren over het initiatief. Iedere investeerder is anoniem, maar sommigen maakten zich al snel kenbaar en dat proces gaat door tot op de dag van vandaag. We hebben uiteindelijk achttien mede-funders aan ons gebonden.” De Groot legt uit: “De kracht van anonimiteit is dat zich in de kring rondom een ondernemer doorgaans best veel mensen bevinden die willen investeren, maar dat liever niet rechtstreeks doen. Het helpt als een derde partij je belangen behartigt.”

accountants­organisatie PwC en de Wereldbank. Het is goed nieuws te noemen voor de wereld maar minder voor Nederland. Nederland blijft namelijk achter bij deze ontwikkeling. Het gevolg is dat van de voorsprong die ons land jarenlang had als het gaat om een goed fiscaal vestigingsklimaat weer een stukje minder over blijft. Op de lijst die een indicatie geeft van de belastingdruk waar ondernemers in 189 landen mee te maken krijgen, is Nederland dit jaar gedaald van plek 23 naar 26. In de Europese top tien komt Nederland op de negende plaats. Oorzaak is een verdere stijging van de totale belastingdruk naar 41 procent, tegen 39 procent in 2015. Is dat erg? Ja, dat is zeker erg voor een land als Nederland met een middelgrote open economie en relatief veel multinationals. Een concurrerend fiscaal

Mede-ondernemer

vestigingsklimaat is een belangrijke factor voor economische ontwikkeling. We

Jacobien den Biesen vat haar ervaring met crowdfunding samen: “Het hele fenomeen was mij onbekend. Ik dacht: waar kom ik in terecht? Maar het bleek laagdrempelig en begrijpelijk, mede dankzij de Crowdfund Coaches. Ik heb er ontzettend veel van geleerd. Binnen de zorgwereld heerst het denken dat het ophoudt als het niet via de reguliere weg kan. Maar er bleken veel meer mogelijkheden te zijn. De Participatiewet dwingt je anders na te denken over banen, werk, ondernemen en wat je van mensen en jezelf kunt verwachten. Je moet je gewoon over de eerste hobbels heen zetten.” Rob van Kessel concludeert: “Het heeft ons veel opgeleverd. Ik vind crowdfunding een aanrader als je iets wilt opzetten waarbij je afhankelijk bent van het publiek. Je maakt je klant mede-ondernemer. Beter kun je het haast niet hebben.”

kunnen daarom niet de ogen sluiten voor het slinken van onze voorsprong. Ook in Nederland zijn nog voldoende mogelijkheden om het fiscale klimaat te verbeteren. Het verschil tussen de loonkosten van ondernemers en het netto-besteedbaar inkomen van de werknemer (de wig) moet verder worden verkleind, de belastingdruk op winstinkomen moet naar beneden en de dividendbelasting kan worden afgeschaft. Zo blijven we ook de komende tien jaar aantrekkelijk als vestigingsplaats voor ondernemingen die zorgen voor veel werkgelegenheid. HANS DE BO ER VO O RZIT TER VNO-NCW

ARBEIDSMARKT & ONDERWIJS Tekst: Marion van Weeren Braaksma Foto: Patrick van Gemert / Zutphens Persbureau

SECTORPLANNEN: EEN MIDDEL, GEEN DOEL

Waar een wil is, is een weg In 2013 maakte minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 600 miljoen euro vrij om de negatieve effecten van de economische crisis voor de werkgelegenheid te kunnen bestrijden. Sectoren konden plannen indienen om sterker uit de crisisjaren te komen. In november uitten de oppositiepartijen in de Tweede Kamer kritiek: het was weggegooid geld, want het had geen banen opgeleverd. Maar de uitdaging met goede plannen te komen, gaf de samenwerking en cohesie tussen sociale en marktpartijen regionaal een impuls. En dat komt ondernemers ten goede.

G

erard Nederpelt is directeur van WGV Zorg en Welzijn, een sector- en regiobreed samenwerkingsverband van zorg- en welzijnsinstellingen in Oost-Nederland. Hij plaatst de kritiek op minister Asscher in perspectief: “De stap van planvorming naar uitvoering kostte veel meer tijd dan oorspronkelijk gedacht. Door de gestelde administratieve eisen, het kunnen bewijzen wat je gedaan hebt en een accountant die dat moet controleren is de regeling ingewikkeld gemaakt. Aanvankelijk enthousiasme kon daardoor om-

32

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

slaan in ontmoediging. Die kritiek kun je hebben. Maar of die kritiek terecht is, hangt af van je verwachtingen. De sectorplannen zijn in een oude context geplaatst: ‘minister Asscher stort een plan uit over de arbeidsmarkt’. Dat klopt niet. De bedoeling van dit plan was juist de sociale partners elkaar te laten opzoeken, dus: ‘jullie hebben een probleem, maak een analyse, geef aan wat je wilt doen, stop er geld in en de overheid zet er geld naast’. Dit initiatief is in mijn ogen bedoeld als een stimulans om elkaar op te zoeken, onderling een arrangement samen te stellen en sterker uit de crisis te komen. Dat is een andere grootheid dan zoveel mogelijk mensen aan werk helpen. In de eerste tranche begonnen we vooral met landelijke bedrijfstakplannen. We zijn nu toe aan de derde en laatste tranche. Daarin zie je steeds meer regionale verknopingen. WGV Zorg en Welzijn is door de Twente Board, waar VNO-NCW Midden deel van uitmaakt, gevraagd als trekker op te treden voor een derde tranche sectorplan vanwege onze ervaring met sectorplannen in eerdere tranches. Inmiddels zijn al zo’n 6.000 medewerkers in het kader daarvan aan een scholingstraject begonnen.”

Interdependentie ‘De arbeidsmarkt’ manifesteert zich vooral op regionaal niveau. Nederpelt: “Landelijke thema’s moeten ergens landen. Dat is altijd in de regio. Er bestaat ook niet zoiets als ‘een kraptesector’. Groei en krimp komen naast elkaar voor. De arbeidsmarkt verschilt

“Denken in sectoren is oud denken”

Gerard Nederpelt

per regio. In de huidige derde tranche, waarbij het gaat om het stimuleren van mobiliteit, zie je dat bedrijfstakken tot de conclusie komen dat er verbindingen gezocht kunnen worden. Een voorbeeld: er komen techneuten op de markt, omdat een bedrijf in de techniek moet krimpen. Dat zijn potentiële techniekdocenten in het regionale MBO. Er hoeft geen sprake te zijn van een algemeen lerarentekort als een onderwijsinstelling moeite heeft goede vakdocenten voor de techniek te vinden. Er bestaat namelijk geen algemeen ‘tekort-’ of ‘overschotberoep’. Het gaat om specifieke functies en daarop afgestemd maatwerk. Is er vraag naar techniekdocenten en een techneut is geïnteresseerd, dan school je hem bij in didactiek. Een ideale mix. Je helpt een bedrijf, omdat het moet krimpen. Je helpt de bedrijfstak, omdat deze vakkracht nieuwe mensen gaat opleiden. Je helpt de betrokkene, omdat hij of zij aan het werk kan blijven. Je helpt de samenleving, omdat er geen beroep gedaan hoeft te worden op een uitkering.” In het licht van dit voorbeeld lijkt een toename van regionale sectorplannen een logische ontwikkeling. Maar er moest wel een drempel geslecht worden. Nederpelt: “Minister Asscher wil reële plannen, dus hij heeft een minimale realisatie van 60% van de doelstellingen ingebouwd als voorwaarde voor cofinanciering van de plannen door het Rijk. Regionaal werk

je altijd in een conglomeraat van interdependente partijen. Dan komt ook de vraag op wat er gebeurt als iemand niet levert en die 60% daardoor niet gehaald wordt. Dan kom je uit op mindset: zie je samenwerking als een kans, risico of bedreiging? Je weet pas achteraf of je de drempel voor cofinanciering gehaald hebt. Maar als we een probleem onderkennen in de regio, pakken we dat toch ook aan zonder subsidie? Actie vanwege subsidiemogelijkheden heeft onvoldoende eigenaarschap. Subsidie is tenslotte geen doel op zich. Bovendien heb je tijdens de looptijd van een sectorplan sturingsmogelijkheden die ervoor zorgen dat je wordt afgerekend op reële afspraken. Stel dat je minder mensen dan gedacht blijkt te scholen en meer mensen naar ander werk blijkt te bemiddelen. Dan verschuif je de budgetten binnen het plan.

Intersectorale mobiliteit De beweging naar sectorplannen op basis van regionale verbindingen is een stap richting intersectorale mobiliteit in de regio. Nederpelt: “Denken in sectoren is oud denken. We moeten denken aan kruisbestuiving tussen sectoren. Wat nu nog gebeurt, kun je je voorstellen als twee vissenkommen, waarvan er één heel vol zit en de ander leeg is. Met moeite kan iemand nu van de ene naar de andere kom springen. Sectoren zijn nog sterk intern gericht, terwijl de huidige arbeidsmarkt om crossovers vraagt.” Arbeidskrachten

MIDDELPUNT MAART 2016

33

moeten dus eenvoudiger van de ene naar de andere sector kunnen overstappen. Nederpelt: “We moeten werken aan een ecosysteem van met elkaar verbonden vissenkommen. Dat is een maatschappelijke verantwoordelijkheid: doe je het niet, dan heb je de schade met zijn allen. Doe je het wel, dan ontstaat er

“Zoek ruimte binnen de regels” dynamiek en ruimte voor groei en ontwikkeling.” Dat doet een beroep op de creativiteit van sectoren en arbeidskrachten. Nederpelt: “Verzorgingshuizen krimpen, thuis wonen is de trend. De zorgvraag verschuift dus naar de thuissituatie. Dat leidt tot een verlies van werkgelegenheid. Tegelijkertijd zie je dat er een groep ouderen is die meer te besteden heeft en tot op hoge

Martine Schuijer, secretaris Arbeidsmarkt & Onderwijs

Sectorplannen In het Sociaal Akkoord (2013) hebben sociale partners met het kabinet afspraken gemaakt over de bestrijding van de economische crisis. De economie moest destijds uit haar neerwaartse spiraal komen en werkloosheid moest zoveel mogelijk worden voorkomen. Ook in de daaropvolgende jaren van voorzichtig herstel van de economie was het belangrijk dat de arbeidsmarkt beter ging functioneren. Het kabinet heeft daartoe in 2013 600 miljoen euro vrijgemaakt. Het doel van de sectorplannen is om (intersectorale)mobiliteit vanuit werk en vanuit werkloosheid naar hetzelfde of een ander beroep te stimuleren bij een andere werkgever. De sectorplannen konden zowel regionaal als sectoraal worden ingestoken. Van belang is dat een sectorplan, met bijbehorende co-financiering, werd aangevraagd door een samenwerkingsverband van werkgevers- en werknemersorganisaties. In het werkgebied van VNO-NCW Midden zijn op dit moment verschillende sectorplannen in uitvoering, waaraan wij onze medewerking verlenen. Enkele voorbeelden zijn: •T  wente Werkt; De arbeidsmarkt in Twente wordt gekenmerkt door een mismatchtussen vraag en aanbod. Dit sectorplan moet werkgevers in deze regio ondersteunen bij de invulling van moeilijk vervulbare vacatures. In Twente willen betrokken partijen ‘cross-overs’ tussen beroepen en sectoren gemakkelijker maken. De betrokken organisaties willen in totaal 1.300 mensen vanuit werk of uitke-

34

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

leeftijd actief wil blijven. Een hotel dat op deze doelgroep mikt, doet er goed aan ook kennis en expertise binnen te halen op het vlak van verpleging en verzorging. Het voegt een specifieke kwaliteit toe aan een hotelteam en wordt gezien als service. Dat heet dan ineens ‘intersectoraal’, maar het is een stuk minder baanbrekend wanneer je bedenkt dat ziekenhuizen ook een afdeling Facility Management hebben. In essentie bieden zij hoteldiensten.” Om eventuele misverstanden weg te nemen: het intersectoraal matchen van vraag en aanbod is geen schaakbord waarover je pionnen kunt verplaatsen. Het gaat over de ontwikkeling van menselijk kapitaal. Nederpelt: “We moeten enerzijds de vacaturemarkt transparanter maken en anderzijds mensen helpen uitvinden wat ze willen en kunnen. Dat blijkt lastig. Bedrijven zijn geneigd aan sectorplannen te denken wanneer sprake is van boventalligheid. Maar ze kunnen zich ook de vraag stellen voor welke functies ze

ring begeleiden naar werk in kansrijke, met name technische, beroepen en sectoren. • Achterhoek: De economie in de Achterhoek is zeer conjunctuurgevoelig waardoor deze regio snel en hard geraakt is door de crisis. Omgekeerd betekent dit ook dat als de economie aantrekt de Achterhoek ook sneller profiteert. Er zijn op dit moment vacatures en deze zullen de komende tijd toenemen, met name voor hoger opgeleiden. Bovendien wordt door de vergrijzing de vervangingsvraag steeds groter. Een algemene tendens is het gevraagde opleidingsniveau geleidelijk verschuift naar de hogere mbo-niveaus of hbo. De betrokken organisaties willen 1.000 mensen begeleiden naar kans­ rijke beroepen. • Logistiek Zwolle: De transport- en logistieksector is erg belangrijk voor de regio Zwolle. Momenteel telt de sector regionaal ruim 12.200 banen. Voor 2016 is een banengroei voorzien van 1,6% (dit ligt boven het landelijk gemiddelde van 1,3%). Voor de komende jaren wordt er zelfs een tekort aan chauffeurs verwacht. Men wil daarom komen tot een regionaal Logistiek Expertise Centrum Regio Zwolle (LECRZ). De wens hierbij is om alle belangen en beleidsterreinen met betrekking tot het brede fenomeen ‘Transport en Logistiek in de regio Zwolle’ te bundelen. • Grenzeloos werken: Omdat in de grensregio’s het aanbod van werkzoekenden groter is dan de vraag wordt met dit plan beoogd (tijdelijk) gebruik te maken van kans op werk aan de andere kant van de grens. Met dit sectorplan worden 800 mensen van werk naar werk of van werkloosheid naar werk begeleid over de grens, in Duitsland of in België.

COLUMN DENNIS SCHNEIDER

moeilijk mensen kunnen vinden of zich realiseren dat ze nu moeten voorsorteren om straks vacatures te vervullen die ze in hun bedrijf zien ontstaan. Dat vraagt om een proactieve benadering.”

Toekomstgerichtheid De regionale werkbedrijven zijn bij alle sectorplannen betrokken. Door (kennis)netwerken van bedrijven en sectoren te verbinden met de publieke dienstverlening van UWV en gemeenten, en de onderwijsinstellingen daarop te laten aanhaken kan iets moois groeien, aldus Nederpelt. “Dan werk je aan een toekomstgerichte, gezamenlijke Human Capital Agenda. Bedrijven moeten leren verder vooruit te kijken. Als organisatie heb je tenslotte een koers. Voor de uitvoering daarvan heb je mensen nodig. Je kunt op tijd zien aankomen dat je ervaren mensen zult kwijtraken om reden van pensioen. Daar moet je je op voorbereiden door niet alleen op de verschillende borden, maar ook in de tijd te schakelen. Dat komt neer op ondernemerschap en denken in marktkansen. Stoot je bedrijfsactiviteiten af, dan weet je dat je van mensen afscheid gaat ne-

1-1-2017; bent u er klaar voor?! Met de introductie van de Wet BeZaVa (Beperking Ziekteverzuim en Arbeidsongeschiktheid Vangnetters) per 1-1-2013, zijn werkgevers maxi-

“Je ziet steeds meer regionale verknopingen”

maal 12 jaar financieel verantwoordelijk geworden voor ziekte en arbeidsongeschiktheid van álle werknemers. Zowel vast als flex personeel. Per 1-1-2017 zal WGA-vast en WGA-flex worden samengevoegd tot 1 WGA systeem. Vanaf dat moment bent u hiervoor of publiek verzekerd (via UWV), of privaat (via verzekeraar). Werkgevers die reeds Eigen risicodrager zijn

men. Denk dan niet ‘hoe kom ik financieel van deze mensen af?’. Denk liever in een vroeger stadium na over de koers die je gaat varen, de functies die overbodig raken en hoe de desbetreffende mensen verder kunnen in een nieuwe baan die voor hen interessant is. Zo beperken we de kosten van wachtgeld, een sociaal plan en de WW. Het zorgt voor minder onrust op de werkvloer, omdat je de onzekerheid zoveel mogelijk beperkt. Elke ex-medewerker is een potentiële ambassadeur van je bedrijf.”

voor de WGA en dit willen blijven, worden dit dus ook voor het WGA-flex deel. Dit betekent dat vóór 1-10-2016 aan de Belastingdienst een nieuwe garantieverklaring moet worden overlegd. Doet u dit niet (tijdig), dan valt u automatisch voor tenminste 3 jaar terug in het publieke bestel. Echter, private verzekeraars hebben op dit moment nog geen concrete aanbieding voor het meeverzekeren van dit flex risico. Deze worden rond juni/juli verwacht. Het lijkt er sterk op dat verzekeraars alleen het WGA-flex risico willen verzekeren, indien tevens het Ziektewet risico privaat wordt verzekerd. Dit is logisch, aangezien schadelastbeheersing alleen goed mogelijk is, indien vanaf het ontstaansmoment van ziekte de juiste begeleiding kan worden ingezet. Pas op 1-9-2016 zullen de nieuwe premies en parameters

Sectorplannen kunnen bedrijven helpen bij het bereiken van hun doelstellingen. Nederpelt: “Het is voor bedrijven een heel gepuzzel uit te vinden hoe de componenten van verschillende sectorplannen zich tot elkaar verhouden. Niet alleen inhoudelijk, het is ook puzzelen in de tijd. Als bedrijf moet je je daar niet mee bezighouden. Formuleer je vraag en leg hem neer bij een adviseur van het werkplein of bij een van de arbeidsmakelaars die in de regio aan de slag zijn. Je mag van hen verwachten dat ze samen met jou zoeken naar de beste oplossing voor je vraag. Als bedrijf moet je een paar dingen weten: het gaat om cofinanciering, het is geen gratis geld. Je kunt niet twee keer bekostigd worden voor dezelfde activiteiten en er zijn administratieve voorwaarden. Denk creatief, meld ook de moeilijk vervulbare vacatures. En tot slot: laat je niet afschrikken door de standaardbeschrijving in het sectorplan.”

van het UWV voor 2017 bekend worden gemaakt. Tegelijk kunt u het zich niet permitteren tot die tijd stil te zitten. De beschikbare tijd (tot 1-10-2016) is dan immers (te) kort. Wilt u een weloverwogen keuze maken hoe u als organisatie met dit scala aan risico’s en wetgeving wenst om te gaan, dan moet u reeds nu beginnen zich voor te bereiden. Een goede inzage in uw totale verzuimcijfers (vaste en tijdelijke werknemers) over 2015 is daarbij onontbeerlijk. Heeft u dit volledig in beeld? Een beperkt aantal partijen biedt inmiddels uitstekende, integrale, oplossingen. Zowel financieel als organisatorisch. Als deskundige op dit gebied hebben wij goed zicht op deze markt. Bovendien beschikken wij reeds nu over een nauwkeurige indicatie van de UWV premies per 2017. Wilt u meer weten over deze complexe materie, u weet ons te vinden. DE REGT ADVIESGRO EP, DENNIS SCHNEIDER RAIA RADI VENNO OT

MIDDELPUNT SEPTEMBER 2014

35

B IJ G E WER K T T / M 1 0 F E BR UAR I 2016

Welkom aan de

VNO-NCW regio ArnhemNijmegen • I.P.W. Coolen, senior accountmanager Aon Risk Solutions, NIJMEGEN • M.W.J. Damen, lead engineer TEGEMA, ARNHEM • J. van Dinteren*, directeur Huisman Etech Experts, DRUTEN • J.H.M. Driessen, eigenaar AnnoNu Catering, ZEVENAAR • P.L.G.L. Geraeds, eigenaar PP Personeelsdiensten, NIJMEGEN • R.P. Haverkamp, adviseur/ accountmanager Tech Match BV, NIJMEGEN • A. Heuzinkveld*, HR-manager Koninklijke Gazelle NV, DIEREN • B.C. de Lange eigenaar Moondance BV, BERG EN DAL

36

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

•J  .M. Mijland*, CEO BCTN BV, NIJMEGEN • ing. R.P.L. Snijders*, sectorleider Rijkswaterstaat en Provincies Arcadis Nederland BV, AMERSFOORT

VNO-NCW Eemland • B.A.T. de Groot, directeur, initiatiefnemer Gilde van Ondernemers, SOEST

VNO-NCW Flevoland • R. Dijkstra*, vice-voorzitter Bedrijfskring Zeewolde, ZEEWOLDE • P.H.M. Huijsmans RA AA*, vestigingsleider Crowe Horwath Foederer, LELYSTAD • drs. D.R. Jüch, directeur B-Unltd BV, LELYSTAD (wijziging organisatie) • M. Koops*, algemeen directeur Athlon Car Lease Nederland BV, ALMERE • W.A. Osseweijer*, directeur Bol Handelsonderneming BV, DRONTEN • F. Schrijnewerkers*, directeur Loko ITspecialisten, ZEEWOLDE

P.H.M. Huijsmans

R. Dijkstra S. Uebersezig

G.J. L’Herminez

L.E. Koops drs. D.R. Jüch

• K. van Cappellen*, directeur Arendsen Machinefabriek, DOETINCHEM • mr. J.C.A. Herstel*, advocaat-partner JPR Advocaten, DOETINCHEM • J.J.P.G. van den Hurk, ondernemer De Kozijnfabriek Winterswijk, WINTERSWIJK • L.E. Koops, DGA/directeur Freeck BV, WINTERSWIJK • S. Krabbenborg*, rayonmanager Randstad Uitzendbureau BV, DOETINCHEM • R.M. Laan, financieel directeur Van Egmond Groothandel, DOETINCHEM • ir. A.T. Lammers*, directeur Hencon BV, ULFT • J.W.M. Meijer, senior account manager Aon Risk Solutions, NIJMEGEN • K.G. Mentink, managing director Hittech Bihca, WINTERSWIJK • J. Nijhof AA, senior adviseur BDO, APELDOORN • H.J. Nijkamp, plantmanager Mueller Manufacturing, LICHTENVOORDE • G.W.J. Ordelmans MBA*, directeur Hacron Groen, LIEVELDE • W. Pasman*, directie/verkoop Pasman Motoren & Aggregaten, STEENDEREN • mr. R.A.H. Raedeman, (toegevoegd) notaris Van Weeghel Doppenberg Kamps Notarissen, DOETINCHEM • R. Schneider, directeur verkoop CashFlex Factoring BV, ARNHEM • I.S. Voorhorst, DGA/CEO VBAirsuspension BV, VARSSEVELD • M. Waaijman, eigenaar Soundsolution, WINTERSWIJK

ir. A.T. Lammers

VNO-NCW Achterhoek

• F .H.M. Campman MBA*, algemeen directeur Business School Nederland, BUREN •W  .J.E. den Hartog, DGA/directeureigenaar Carrosseriefabriek Hartog-Est, WAARDENBURG •G  .J. L’Herminez, eigenaar Added Value Personeelszaken, WAMEL • F .J. Pastoor, directeur F.J. Pastoor Holding BV, TIEL •J  .M. van Rijsewijk*, senior accountmanager Aon Risk Solutions, NIJMEGEN •E  . Sas, CFO Ultimaker BV, GELDERMALSEN •S  . Uebersezig, directeur Betuwe Bewust Vitaal, BEUSICHEM •J  .C.E. Vonk, directeur Vonk en Co BV, TIEL •R  . van Vossen, regional manager Benelux Pfeiffer Vacuum Benelux BV, CULEMBORG

VNO-NCW Stedendriehoek VNO-NCW Noord-Veluwe • C.A.M. van Berkel*, operationeel manager Dusseldorp Inzameling en Recycling BV, LICHTENVOORDE • C. Blokland, bestuurslid CvB Landstede College van Bestuur, ZWOLLE • E. Naberman*, managing director Shimano Benelux BV, NUNSPEET • drs.ir. R. van Putten, directeur bedrijfsfinancieringen NLInvesteert BV, ‘t HARDE

VNO-NCW Rivierenland • R.H.M. Ansen, DGA/directeur-eigenaar Groepen.nl, BENEDEN-LEEUWEN • mr. P.M.M. Bisschop, notaris Waalstroom Notarissen, DRUTEN

•d  rs. J. Bakker RA, partner Van Elderen, APELDOORN •E  .P. Bergsma, APELDOORN •G  .A. Bernhards*, directeur bedrijven stedendriehoek ABN AMRO Bank NV, APELDOORN •E  .J. Hoevers, internet directeur Avancé Communicatie, ZUTPHEN •H  . Jansen*, algemeen directeur PHB Deventer BV, DEVENTER •P  .H. Kolff, algemeen directeur-bestuurder Accres Apeldoorn BV, APELDOORN •R  .J.M. van der Linden, DGA/directeureigenaar, CEO Thinkwise Software BV, APELDOORN •H  . Mulder, directeur Regio Oost Cofely Zuid BV regio Oost, ARNHEM

E.P. Bergsma

NIEUWE LEDEN

dr. I.A. Matser

mr. R.F.E. Frommé

• drs. R.A. Nonkes RA, partner BDO Accountants, NUNSPEET (voorheen lid van VNO-NCW Noord-Veluwe) • drs. E.E. Riensema*, senior relatiemanager grootzakelijk Rabobank Apeldoorn en omgeving, APELDOORN • C. Rijken, DGA Cor Rijken Verpakkingen BV, APELDOORN • D. Schneider RAiA RADI*, vennoot De Regt adviesgroep, LOCHEM • ir. C.M. Sluis*, algemeen directeur Witteveen+Bos Raadg. Ing. BV, DEVENTER

VNO-NCW Twente • J. Boon*, managing director Elementis Specialties Netherlands BV, DELDEN • C.M. van Gestel, Het Roessingh, ENSCHEDE • mr. R.H.H.G. Kroeze*, advocaat/partner Robers Advocaten, HENGELO • ing. B.G.M. Kuipers, directeur algemene zaken Loohuis Installatiegroep, TUBBERGEN • A.C. de Leeuw*, sales manager BG-BT Croon Elektrotechniek BV, ENSCHEDE • A. Moezelaar, commercieel directeur DJM Bedrijfsdiensten, DEVENTER • N.P.W. Peters, algemeen directeur MEKUFA, VROOMSHOOP

drs. K. Veltkamp

C. Rijken

H. Mulder

drs. R.A. Nonkes

nieuwe leden

•m  r. H.P. Plas*, advocaat/partner KienhuisHoving NV, ENSCHEDE •G  .D.A. Rougoor MBA*, specialist financiële logistiek Rabobank EnschedeHaaksbergen, ENSCHEDE •S  . van Tilburg*, relatiemanager corporate clients Rabobank International Grootbedrijf, ENSCHEDE • ir. W. Toering-Keen*, directeur KienhuisHoving NV, ENSCHEDE •d  rs. K. Veltkamp, DGA/ communcatiespecialist Redboots, HOLTEN •M  . Werger AA, senior adviseur-accountant BDO Accountants en Belastingadviseurs BV, HENGELO

VNO-NCW Utrecht • P. van de Donk*, directeur Rova Beheer BV, MAARSSEN • mr. R.F.E. Frommé, DGA/directeur Coöperatie Het Arbeidsrechtkantoor U.A., UTRECHT (voorheen lid van VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen) • mr. E.J.M. Kerpen*, notaris Hermans & Schuttevaer Notarissen NV, UTRECHT • A. Mandema MBA, directeur Organisatie & HR Prinses Máxima Centrum, BILTHOVEN • drs. W. Plantinga, directeur Demo Advies BV, HAVELTE • P. van Rhenen, DGA Bouwbedrijf van Rhenen BV, DRIEBERGEN-RIJSENBURG • ing. M.D.A. Sauerbier, Cratos Risk BV, BILTHOVEN • B.T.S. Zijlstra*, regiodirecteur ABN AMRO Lease NV, UTRECHT

Uw gegevens Actuele gegevens van leden van VNO-NCW Midden zijn op ieder gewenst moment online te bekijken via Ledennet, het besloten deel van de verenigingssite www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. Gebruik hiervoor uw inlogcodes. Naast het inzien van gegevens van bedrijven en contactpersonen van leden kunt u in Ledennet selecties maken op branche, op regio, woonplaats e.d. (kies in Ledennet voor ‘Ledenlijst’).

VNO-NCW Valleiregio •J  .J. Hamoen, RENKUM (voorheen lid van VNO-NCW Eemland) •R  .L.M. Markus*, CEO AXA Stenman Nederland BV, VEENENDAAL •P  .H. van Veldhuizen, DGA/directeureigenaar Veldhuizen Totaal Bouw, KOOTWIJKERBROEK

VNO-NCW regio Zwolle •d  rs. D.A. Bergsma*, directeur middenbedrijf ABN AMRO Bank NV, ZWOLLE •A  . van Driesum, accountmanager Hotel Zwartewater BV, ZWARTSLUIS •J  .C. Duijn* marketing, communicatie en PR Dommerholt Advocaten, ZWOLLE •G  .A.A. Esselbrugge, directeur de dames van de Jonge Hotel-Restaurant BV, GIETHOORN •m  r. K.J. Feenstra*, directeur Rabobank IJsseldelta, ZWOLLE • ir. F.A. Holleman, directeur regio NoordOost BPD Ontwikkeling BV, ZWOLLE • ing. J.A. de Jong*, CEO Koninklijke Houthandel G. Wijma & Zonen BV, KAMPEN •K  . Kranendonk*, commercieel manager Wezo NV, ZWOLLE •d  r. I.A. Matser, lector Familiebedrijven Windesheim, ZWOLLE • drs. T.W. Rietkerk, voorzitter college van bestuur Landstede College van Bestuur, ZWOLLE (voorheen lid van VNO-NCW Noord-Veluwe) • M.H. Rog*, accountmanager Menzis, ENSCHEDE • G.J. de Wit, directeur Springleaf Search, HARDENBERG * nieuw contactpersoon bij bedrijf

Via Ledennet kunt u ook wijzigingen in uw gegevens doorgeven aan de ledenadministratie (kies voor ‘Uw gegevens’). Wilt u een (nieuwe) pasfoto toevoegen aan uw gegevens, uw inlogcodes opvragen of wijzigingen rechtstreeks doorgeven, stuur dan een mail naar leden­ [email protected] of neem contact op met het verenigingsbureau via 055 – 5222606.

MIDDELPUNT MAART 2016

37

BANENAFSPRAAK MA A R T 2 0 1 6

De aanjagers staan voor u klaar! Het project “op naar de 100.000 banen” heeft tot doel om werkgevers te informeren en enthousiasmeren over de Banenafspraak. Maar wat betekent de Banenafspraak nou precies voor u? En waar start u? De website www.opnaarde100000.nl is de wegwijzer naar alle relevante informatie voor ondernemers die open staan voor mensen met een arbeidsbeperking. Naast deze website organiseren wij interactieve bijeenkomsten over de Banenafspraak. En zijn er drie aanjagers die u graag meer informatie geven. Onze aanjagers Jaap Bolt, Heleen Roossien en Cees Jan Gieskes komen bij u langs of houden een presentatie voor een groep ondernemers.

Contact Wilt u ook een gesprek met Jaap, Heleen of Cees Jan? Neem dan contact met ons op, wij zullen dan een afspraak met u inplannen. 100.000banen@ vno-ncwmidden.nl 055-52 226 06 Vlnr. Jaap Bolt, Heleen Roossien en Cees Jan Gieskes

Op naar de 100.000 banen!

Werkgevers in de marktsector hebben beloofd te zorgen voor 100.000 werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit noemen we de Banenafspraak. Deze afspraak is onderdeel van het Sociaal Akkoord en vastgelegd in de Participatiewet, die sinds 1 januari 2015 geldt. VNO-NCW zet zich hiervoor in omdat we willen dat iedereen in Nederland mee kan doen. De afspraken zijn gemaakt tussen werkgevers- en werknemersorganisaties en de overheid. In Nederland zijn 360.000 ondernemers. Samen gaan we voor de 100.000 banen. U toch ook? Dé wegwijzer naar alle informatie die u als werkgever nodig heeft www.opnaarde100000.nl De Normaalste Zaak www.denormaalstezaak.nl

Inspirerende bijeenkomst ambassadeurs werkbedrijven De huidige stand van zaken, het vereenvoudigen van regelingen en de uitgangspunten voor de komende periode. Dit zijn de onder­werpen die besproken werden tijdens een bijeenkomst voor ambassadeurs van werkbedrijven georganiseerd door VNO-NCW Midden. Regionale Werkbedrijven zijn samenwerkingsverbanden van UWV, gemeenten en werkgevers, die uitvoering geven aan de Participatiewet en de Banenafspraak. De ambassadeurs die waren uitgenodigd vertegenwoordigen in de Werkbedrijven de werkgevers en zijn doorgaans zelf ondernemers. Centraal in de bijeenkomst stonden de ervaringen van de deelnemers zelf. Veel vragen gingen over de instrumenten en de invulling van de Participatiewet. Een ander belangrijk onderwerp was de vereenvoudiging van regelingen. Tenslotte hebben de ambassadeurs stil gestaan bij de uitgangspunten die zij in de komende periode in de Werkbedrijven namens werkgevers bespreekbaar zullen maken. Dit alles in het belang van goede dienstverlening voor werkgevers.

38

MIDDELPUNT MAART 2016

Werkgevers gaan inclusief www.werkgeversgaaninclusief.nl

De regionale werkbedrijven In elke arbeidsmarktregio in Nederland zijn voor het realiseren van de banenafspraak uit het landelijke Sociaal Akkoord regionale werkbedrijven ingericht. Dit zijn bestuurlijke netwerkorganisaties, waarin werkgevers, werknemers, UWV, overheid en onderwijs samenwerken. In het werkgebied van VNO-NCW Midden gaat het om de volgende regionale werkbedrijven (en campagnes) •A  chterhoek, Unieke Achterhoekers, www.uniekeachterhoekers.nl • Amersfoort, Let’s Work Mate, www.letsworkmate.nl • Flevoland, Flevoland werkt! •F  oodValley, FoodValley werkt! • Gelderland-Midden, Staan voor een Baan, www.staanvooreenbaan.nu •R  egio Zwolle, Daar werken we aan, www.daarwerkenweaan.nl • Rijk van Nijmegen • Rivierenland • Stedenvierkant • Twente, Doorzetters met dromen, www.doorzettersmetdromen.nl • Utrecht, Alleen talent telt, www.alleentalenttelt.nl

PARTNER AAN HET WOORD

Het bruist en borrelt in de marketing- en communicatiewereld Wij begeven ons in een wereld die erg snel verandert. Dan hebben we het niet over de doelstellingen, maar de middelen – zeker in de digitale wereld. We zijn namelijk van mediamassaal naar massale media communicatie gegaan. Al deze nieuwe kanalen bieden een steeds verdergaande optimalisatie aan. Deze kanalen verbinden steeds grotere gebruikers, doelgroepen aan zich. Onze taak is nu om de essentie van het bedrijf te doorgronden en de daaruit volgende dilemma’s en doelstellingen te vertalen in een puur en authentiek bedrijfsverhaal aansluitend bij de juiste kanalen. Creatieve verbindingen kunnen het verschil maken in wel of geen succes. We leven in een wereld waar iedereen en alles versnipperd is, en bestaat uit eenlingen verbonden in netwerken. We gaan naar een connected world, een tijdperk van social business. Mensen communi-

ceren met mensen, niet met bedrijven of organisaties. En dat vraagt om 1-op-1 communicatie met een menselijk gezicht. Om verbinding met alle individuele klanten, collega’s, sollicitanten, partners en leveranciers. Het gaat om de juiste boodschap, naar de juiste persoon, op het juiste moment en op het juiste device/ medium. Het gaat er tegenwoordig om dat u de juiste elementen vindt die samen voor u het verschil maken. De juiste mix van online en offline communicatie, van ict, social media, big data, van vindbaarheid en onderscheidenheid. De verbinding naar succes De vragen van vandaag verbinden aan de antwoorden van morgen. Nieuwe middelen en technologie maken de mogelijkheden groter om u met uw klanten te verbinden. Omdat alles met elkaar

samenhangt, is een helicopterview noodzakelijk. Door het hele online en offline speelveld te overzien, weet u waar u de wedstrijd kunt winnen en uw doelstellingen zo snel en (kosten)efficiënt mogelijk kunt realiseren. Sprankelende output FIZZ is een marketing- en communicatiebureau, actief in Meppel, Zwolle en Amsterdam. FIZZ verbindt de juiste boodschap, naar de juiste persoon, op het juiste moment en op het juiste device/ medium. Met de kennis van alle moderne middelen, kennis van de markt en motieven, zorgt FIZZ ervoor dat uw merk bruist en borrelt en mensen in beweging brengt. Die uw naamsbekendheid, uw zichtbaarheid of sales (fysiek én digitaal) vergroot. Activatie en inspiratie. Meetbaar én voelbaar. www.fizz.nl

MIDDELPUNT MAART 2016

39

ZOEKTOCHT NAAR MEER DIVERSITEIT VERENIGING

‘Meer vrouwen is meer herkenning, het zijn er nu te weinig’ Een van de wensen van het bestuur van VNO-NCW Midden is meer diversiteit binnen de vereniging en binnen de besturen. Jonge ondernemers, allochtonen en vrouwen zijn ondervertegenwoordigd. Op dit moment is een kleine tien procent (175) van onze leden een vrouwelijk ondernemer of manager.

“D

iversiteit’ en ‘vrouwen’ staan hoog op de agenda. Het aantal vrouwen in raden van commissarissen en bestuur neemt al jaren toe, maar een versnelling is nodig. Een betere doorstroming van vrouwen naar hogere en topfuncties is niet alleen een maatschappelijk maar ook een bedrijfseconomisch belang. Het biedt ondernemingen een concurrentievoordeel omdat zij beter in staat zijn in te spelen op ontwikkelingen in hun omgeving. VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer en minister Jet Bussemaker jagen de versnelling aan met het Topvrouwenregister.nl, de database voor nieuwe topvrouwen. VNO-NCW Midden is lid van het Platform VrouwenNetwerken van VNO-NCW en MKB Nederland, dat netwerken van vrouwelijke ondernemers en topmanagers in het Nederlandse bedrijfsleven samenbrengt met als doel diversiteit te bevorderen. Bij VNO-NCW West hebben vrouwelijke leden zich verenigd in een VrouwenNetwerk. Hoe kijken vrouwelijke leden van VNO-NCW Midden tegen de ontwikke-

Mieke Groenewegen

40

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

Martine Schuijer

lingen aan? Jacco Vonhof (voorzitter) en Ron van Gent (directeur) nodigden een aantal leden uit om te praten over nut en noodzaak van diversiteit bij de vereniging. Een verkennend gesprek.

je zakendoet met mannen of vrouwen. Maar vrouwen moeten zich wel thuis voelen’. Tamara Ranty van PersonalSense sluit zich daarbij aan. Ze wil heel graag meedenken om te kijken hoe we meer vrouwelijke ondernemers kunnen interesseren voor een lidmaatschap. ‘Meer vrouwen is meer herkenning, het zijn er nu te weinig’. Ook Annemarie Heuvel, directeur/eigenaar van TopSportConnect en Wija Koers, ondernemer in internetmarketing, willen helpen zoeken naar meerwaarde en het aantrekkelijk

Zoektocht ‘Wat mist er? Waarom zijn ze er niet?’ Ron van Gent legt een aantal vragen op tafel, waar vijf enthousiaste leden aangeschoven zijn voor een zoektocht naar mogelijkheden om de vereniging aantrekkelijk te maken voor vrouwen. Niet alle dames reageerden positief op de uitnodiging om te komen meepraten (‘ik wil beoordeeld worden op wat ik doe, niet op wie ik ben’), maar Cathelijne Elassaiss-Schaap, partner van Bierman Advocaten in Tiel, vindt het onderwerp juist zo belangrijk dat ze deels verstek laat gaan bij een door haarzelf georganiseerde bijeenkomst. Een vrouwennetwerk binnen de vereniging is niet haar doel, het gaat haar om herkenning. ‘Het gaat er uiteindelijk om dat je iets uit het netwerk wilt halen, het maakt niet uit of

Ron van Gent

maken van de vereniging voor vrouwen. Mieke Groenewegen van Rabobank heeft zelf ervaren dat de overgang van Jong Management naar VNO-NCW groot is. ‘Diversiteit is leuker, je kunt mooiere dingen doen samen’.

Verschillend of toch niet? Elassaiss informeert naar onderzoek onder de vrouwelijke leden. ‘Weten we wat vrouwen willen en of dit een onderwerp is binnen de vereniging?’ Martine

Wija Koers

Schuijer, arbeidsmarktspecialist bij VNONCW Midden en lid van het landelijk Platform VrouwenNetwerken, verduidelijkt de noodzaak tot meer diversiteit met cijfers over het aantal vrouwelijke leden. Van de bijna honderd bestuursleden zijn er acht vrouw. Met nog eens vier vrouwelijke Jong Management-bestuursleden is dat een zeer minimale bijdrage van vrouwen. Terwijl het de kwaliteit van de besluitvorming ten goede komt als Raden van Besturen en Commissarissen divers samengesteld zijn, zoals ook Hans de Boer onlangs nog bevestigde. We willen dus niet alleen meer vrouwen in besturen, maar ook meer vrouwen bij de vereniging. Vonhof ziet duidelijk de verschillen tussen Jong Management en VNO-NCW. ‘Bij Jong Management staat persoonlijke ontwikkeling centraal, bij VNO-NCW lobby en resultaten. Misschien verwachten

Jacco Vonhof

JM–leden die overstappen iets anders bij onze vereniging?’. Ranty benadrukt dat zij het ‘theekransidee’ wil voorkomen, het gaat ook haar om de inhoud. Groenewegen: ‘Wij zijn net zo resultaatgericht en ambitieus, inhoud is prima’. Wija belicht het onderwerp vanuit een andere invalshoek. ‘Alleen het vrouw zijn is te mager, daar gaat het niet om. Het gaat om het delen van dingen, er moet chemie zijn. Als je dingen deelt geeft dat vertrouwen en vertrouwen leidt tot betrokkenheid. En als je betrokken bent bij elkaar, gaat het zakendoen gemakkelijker’.

Deel van de club Vonhof realiseert zich terdege het gebrek aan diversiteit binnen de vereniging, maar begrijpt niet waarom de ver-

houdingen zijn zoals ze zijn en roept de vrouwen op te helpen bij de zoektocht naar aanpassingen en meer vrouwen in de besturen. Heuvel biedt aan om in haar regio vrouwen te benaderen met de vraag waarom ze lid zijn en waarom ze wel of niet naar bijeenkomsten komen. Die informatiebehoefte wordt gedeeld. ‘Als je informatie hebt, heb je munitie en kun je gericht schieten’ zegt Ranty. ‘En richt dan niet alleen op vrouwen, maar op alle leden om een diversere club te maken’ vult Groenewegen aan. Is een Dag van de Diversiteit een idee, vraagt Schuijer. Elassaiss denkt dat we ons niet moeten focussen op één activiteit, maar

Annemarie Heuvel

van gevoel. Het gevoel bij de vereniging moet daarom goed zijn’. Groenewegen zoekt naar variatie in lidmaatschappen, verwijzend naar de grotere verschillen in ondernemingen, zoals de groei van start ups, niet ieder lid zal op dezelfde manier ‘lid’ willen zijn. Van Gent licht toe dat de vereniging zich niet alleen richt op meer diversiteit in leden, maar ook in aanbod. We hebben niet voor niets nauwe contacten met Jong Management, Platform Zelfstandig Ondernemen, MKB-Nederland. Iedereen moet kiezen voor het net-

Tamara Ranty

‘Diversiteit is leuker, je kunt mooiere dingen doen samen’ het langzaam maar zeker aan moeten pakken. Heuvel herkent de opmerking van Vonhof dat het tegenwoordig niet meer vanzelfsprekend is om lid te zijn van een vereniging. ‘En toch is lid zijn wezenlijk anders dan klant zijn. Je bent deel van de club’. Wija benadrukt nogmaals het belang van betrokkenheid. ‘We denken misschien dat we handelen op basis van ratio, en zeker mannen, maar dat is niet zo. We beslissen op basis

Cathelijne Elassaiss-Schaap

werk waar hij of zij zich bij thuis voelt. Dat gaat in de toekomst vanzelf effect sorteren, is zijn overtuiging. Het rondetafelgesprek sluit af met de gezamenlijke constatering dat het helpt als vrouwen zelf het voortouw willen nemen of de helpende hand bieden om vrouwen zich meer te laten thuis voelen binnen het netwerk van VNO-NCW Midden. De deelnemers aan het gesprek hebben de eerste stap hiervoor gedaan. Aan deze vrouwen zal het niet liggen.

Vijf vrouwelijke leden praatten op uitnodiging van het bestuur over diversiteit en het betrekken van vrouwen bij de vereniging. Hoe maken we de vereniging aantrekkelijker voor deze groep? Deelnemers aan het rondetafelgesprek op 1 december 2015 waren: Cathelijne Elassaiss-Schaap - partner van Bierman Advocaten, Mieke Groenewegen - Rabobank, Annemarie Heuvel - directeur/eigenaar TopSportConnect, Wija Koers, ondernemer in internetmarketing, Tamara Ranty – directeur PersonalSense. Oogst: bijeenkomsten anders organiseren en faciliteren, herkenbare onderwerpen, dag van de diversiteit, vertrouwelijkheid, introducees meenemen, buddysteem, coaching, behoefte peilen, ambassadeurschap. Een actieplan volgt.

MIDDELPUNT MAART 2016

41

AGENDA

APRIL

OP DE VERENIGINGSSITE WWW.VNO-NCWMIDDEN LEEST U VERSLAGEN, KUNT U FOTO’S BEKIJKEN EN INLEIDINGEN DOWNLOADEN VAN ONZE BIJEENKOMSTEN.

DINSDAG 12 APRIL

WOENSDAG 20 APRIL

VNO-NCW Midden 2, 3, 4 EN 5 APRIL

VNO-NCW regio ArnhemNijmegen

Thema: Zaken doen met defensie

VNO-NCW Stedendriehoek Cleantech Tomorrow

Bedrijfsbezoek Rupro Beheer BV Gastheer: de heer B. de Graaf, Managing Director Tijd: 17.30 – 20.30 uur Locatie: Rupro Beheer BV, Arnhem

12, 13 EN 14 APRIL

VNO-NCW Midden WOENSDAG 6 APRIL

VNO-NCW Midden

Week van de Ondernemer Locatie: Beatrixtheater, Utrecht

Meet & Greet nieuwe leden Locatie: VNO-NCW Midden, Apeldoorn Tijd: 15.00 – 18.00 uur

VNO-NCW Achterhoek

DONDERDAG 7 APRIL

VNO-NCW Midden Thema: Fiscale actualiteiten i.s.m. Loyens & Loeff Tijd: 15.00 – 18.00 uur Locatie: Hotel de Bilderberg, Oosterbeek

DONDERDAG 14 APRIL Bedrijfsbezoek Reparaad BV, georganiseerd door: WAM & VanDurenBouwgroep BV en Klein Poelhuis Installatie BV Gastheer: de heer ing. G.W. Smit, algemeen directeur WAM & VanDurenBouwgroep BV Tijd: vanaf 19.00 uur Locatie: Klein Poelhuis BV, Winterswijk

WOENSDAG 20 APRIL

VNO-NCW Twente Bijeenkomst i.s.m. Telecats Thema: Mens Machine Interactie (MMI) Tijd: vanaf 15.30 uur Locatie: Universiteit Twente, Enschede DONDERDAG 21 APRIL

VNO-NCW Eemland, VNO-NCW Utrecht en VNO-NCW Valleiregio, i.s.m. Regionaal Platform Defensie – Bedrijfsleven

DINSDAG 19 APRIL

VNO-NCW Midden Algemene Ledenvergadering Tijd: vanaf 14.30 uur WOENSDAG 20 APRIL

IndustrieTOP Midden Nederland Thema: Van Smart Industry naar Smart Circularity Locatie: Hogeschool Windesheim, Zwolle

Bedrijfsbezoek Veiligheidsregio Thema: coördinatie civiele en militaire rampenbestrijding Tijd: 15.30 – 19.00 uur Locatie: Provinciehuis, Utrecht DINSDAG 26 APRIL

Industrietafel Midden Nederland Bezoek aan G4S

Algemene Ledenvergadering 19 april 2016 MEI Op dinsdag 19 april 2016 zijn leden van VNO-NCW Midden van harte welkom op de algemene ledenvergadering van de vereniging. De agenda en stukken voor de vergadering ontvangt u eind

maart en kunt u dan ook vinden op www.vno-ncwmidden.nl/ledennet/alv. Aansluitend aan de ledenvergadering is er natuurlijk de mogelijkheid om te netwerken tijdens de borrel.

VNO-NCW Twente Bedrijfsbezoek Urenco Nederland BV Gastheer: de heer A.S. Louter, directeur Tijd: vanaf 16.30 uur Locatie: Urenco Nederland BV, Almelo DONDERDAG 12 MEI

fotograaf: Rien Hokken

VNO-NCW Achterhoek

42

MIDDELPUNT MAART APRIL 2014 2016

Bedrijfsbezoek Morssinkhof Rymoplast, samen met Jong Management Achterhoek Gastheer: de heer E.G.J. Morssinkhof, directeur Tijd: vanaf 19.00 uur Locatie: Morssinkhof Rymoplast, Lichtenvoorde

AGENDA

DONDERDAG 12 MEI

VNO-NCW Flevoland en VNO-NCW Noord-Veluwe Bedrijfsbezoek Condoor Gastheer: de heer J. Kwant, directeur Tijd: 15.30 – 19.00 uur Locatie: Condoor, Zeewolde

DONDERDAG 2 JUNI

VRIJDAG 24 JUNI

VNO-NCW Achterhoek

VNO-NCW regio Zwolle

Bedrijfsbezoek Waterschap Rijn en IJssel Gastheer: de heer drs. C. Roos, secretarisdirecteur Tijd: vanaf 19.00 uur Locatie: Waterschap Rijn en IJssel, Doetinchem

Meet & Greet Tijd: 17.00 – 20.00 uur Locatie: Landgoed Het Laer, Ommen

DINSDAG 7 JUNI

Regionale Veiligheidsnetwerk Midden-Oost (BRZO-bedrijven) DONDERDAG 12 MEI 2016

VNO-NCW Rivierenland Bedrijfsbezoek Flora Nova Hoveniers & Groenvoorzieningen BV Tijd: 16.00 – 20.00 uur Locatie: Flora Nova Hoveniers & Groenvoorzieningen BV, Ophemert DONDERDAG 12 MEI

Regionale Veiligheidsnetwerk Midden-Oost Thema: Veiligheidsstudies DONDERDAG 9 JUNI (O.V.)

VNO-NCW Noord-Veluwe en VNO-NCW Stedendriehoek Zomerborrel Locatie: Galerie Bij Krepel, Klarenbeek

VNO-NCW Stedendriehoek Bedrijfsbezoek Kamp Coating Gastheer: de heer J. Kamp, algemeen directeur en de heer M. Waaijenberg, directeur Tijd: vanaf 15.30 uur Locatie: Kamp Coating, Apeldoorn DINSDAG 24 MEI

VNO-NCW Midden Leden HR-kring Tijd: 15.00 – 18.00 uur Locatie: Van der Valk Hotel Apeldoorn – De Cantharel JUNI

VNO-NCW Eemland en VNO-NCW Utrecht Zomerborrel

VNO-NCW Twente

DONDERDAG 9 JUNI

VNO-NCW Rivierenland Slotbijeenkomst DONDERDAG 16 JUNI

VNO-NCW Flevoland Slotbijeenkomst Tijd: 16.00 – 19.00 uur Locatie: Verrassing! DONDERDAG 16 EN VRIJDAG 17 JUNI

Deutsch-Niederländische Handelskammer Seminar Intensieve snelcursus: Zakelijk Duits Tijd: 10.00 – 17.00 uur Locatie: VNO-NCW Midden, Apeldoorn

Ontmoet de aanjagers

voor mensen met een arbeidsbeperking

In het kader van het project “op naar de 100.000 banen” bezoeken Jaap Bolt, Heleen Roossien en Cees Jan Gieskes als aanjagers van het project verschillende bijeenkomsten van VNO-NCW Midden. Tijdens deze bijeenkomsten is er ruimte om de aanjagers vragen te stellen in het kader van het project “op naar de 100.000 banen”. Bent u aanwezig bij een van onze bijeenkomsten en heeft u vragen over de banenafspraak, dan kunt u terecht bij Jaap, Heleen of Cees Jan en slaat u twee vliegen in een klap. Indien u niet in de gelegenheid bent om een bijeenkomst te bezoeken, komen de aanjagers ook graag bij u langs. 14 April zal Jaap Bolt aanwezig zijn bij het bedrijfsbezoek aan Reparaad in de Achterhoek en op 20 april kunt u ook bij hem terecht tijdens de bijeenkomst van VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen bij Rupro Beheer in Arnhem.

Slotbijeenkomst

VNO-NCW Valleiregio

Voor meer informatie zie pagina 38. [email protected]

Zomerborrel Kijk voor actuele informatie op Ledennet, www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. U kunt zich via Ledennet aanmelden voor bijeenkomsten (ongeveer een maand voorafgaand aan de bijeenkomst), deelnemerslijsten bekijken, een programma printen e.d.

MIDDELPUNT MAART 2016

43

Je verdienmodel opnieuw uitvinden: hoe doe je dat?

Wij helpen de omslag te maken Er zit weer groei in de economie. Maar veel bedrijven hebben de afgelopen

middelgrote ondernemingen nog niet klaar zijn voor groei. Er is te weinig

jaren vooral naar binnen gekeken, naar kosten en efficiency. Lastig, want

aandacht voor strategische planning en de vertaalslag naar de uitvoering

als je nu mee wilt met de groei, moet je de blik juist naar buiten richten.

laat veel te wensen over. Herkenbaar? Dan kan OrangeVision u helpen uw

Dat vraagt om een ander klimaat, waarin medewerkers weer initiatieven

businessmodel af te stemmen op de nieuwe realiteit. U blijft als ondernemer

durven te nemen. Het vraagt ook om nieuwe samenwerkingsverbanden,

aan het roer staan, wij analyseren, sturen, verbouwen en helpen u weer te

zeker nu het netwerk de nieuwe norm wordt in de wereld van Internet of

groeien. Afwachten is voor ons geen optie, doorpakken en vaart maken wel.

Things (IoT). Veel bedrijven lijken echter nog top-down georganiseerd. Vindt u dat uw verdienmodel onder de loep moet? Bel ons voor een oriënterend

Hoe gaan zij de omslag maken?

gesprek of kijk op www.orangevision.nl. Uit recent onderzoek van OrangeVision en VNO-NCW Midden blijkt dat veel

OrangeVision B.V. Tel: +31 (0)6 2039 6921

www.orangevision.nl

Ziet het in perspectief.