hoe belangrijk is

Grootste maandblad van Nederland Nederland! d! Mei 2016 Nr. 5 jaargang 27 | €4,95 | www.plusonline.nl

Geld&Recht

7

VALKUILEN ROND DE ERFENIS Geluksprofessor Meike Bartels

‘Gelukkige mensen zijn gezonder’ De grote

E-BIKE

Puzzel& E-BIKE t Win .w.v.

€2899

TEST

HOE BELANGRIJK IS

LEEFTIJD? Wég met die knie- en rugklachten Opereren hoeft niet!

‘Onze relatie is gelijkwaardig, ondanks 26 jaar verschil’

in mei 12 Tineke

Schouten:

‘Voor elke show doe ik een schietgebedje’

86

De mooiste tuinen in Zuidoost-Engeland

28 Hij is 74, zij is 48

NOU EN?

178

LEKKER LICHT

lunchen

Pluslezers testen 12 nieuwe e-bikes

57

Dossier

sterke

botten 45 Wie waren

haar ouders? Pas na 70 jaar ging Carla op zoek HET GEHEIM VAN NOORDHOLLAND VOLGENS HENNY HUISMAN

142

C

inhoud

= op de cover

Mensen

Lifestyle

6 Plusmix 12 Cabaretière Tineke Schouten Over vroeger, nu en straks 19 Mijn passie Simone Bokma rijdt een Harley-Davidson 20 Plusgeluk 25 Mijn verhaal ‘Direct schoten de overvallers in het rond’ 28 Ruim 20 jaar verschil, wat maakt het uit? Over leeftijdsverschil in relaties 45 ‘Pas na 70 jaar kon ik op zoek naar mijn Joodse ouders’ Het levensverhaal van Carla van Dokkum 51 Wie weet raad 170 Het Portret Komiek en acteur John Cleese

9 Gadgets shopping 10 Mode en Beauty shopping 150 Digitaal Smartphone als fietscomputer 174 10 heldere antwoorden op uw beautyvragen 178 Culinair: Lekker licht lunchen 183 Koken shopping 186 Bemesten? Kies de juiste oppepper Tuinieren met Romke van de Kaa 189 Tuintips 191 Tuin shopping 192 Auto Test Hyundai Tucson

C

38 Op de bres: geluksprof. Meike Bartels ‘Ik wil de ongelukkigen minder ongelukkig maken’ 57 DOSSIER Bot, beter, best 58 8 feiten over sterke botten 62 Opereren of niet? 68 Eet je botten sterk 72 Hoe ik tóch een hardloper werd 76 Dokterspost 79 Lijf & Leden shopping 80 Gezondheidsnieuws

Aanbiedingen

Columns 53 83 177 185

Koos Postema Ria Bremer Trudy Kunz Harold Hamersma

Viggo Waas gaat solo

157 Agenda 162 Interview Viggo Waas 166 Expo World Press Photo

Gezondheid C

162

Cultuur

C

Geld&Recht

35 Bel&Win Een kasteelarrangement t.w.v. €440 42 Mijn Plus Extra’s voor abonnees 54 Plus Wandel4daagse Alkmaar 96 Gratis dekbedovertrek bij abonnement 140 Met Plus op reis Engelse tuinen 141 Met Plus op reis Drie dagen Duitsland 148 Met Plus op reis Britse eilanden-cruise 149 Met Plus op reis Spanje per trein 173 Pluscruises Rhône en Saône 195 Plus Praktisch Gidsen 198 Puzzel&Win Een e-bike t.w.v. €2899 218 1 jaar Plus Magazine Voor €35

24 pagina’s financiële en juridische informatie waar je wat aan hebt ◼ Wonen Langer in uw eigen huis.

◼ Erven Ruzie en 6 andere valkuilen.

◼ Uitgesproken Winkel onbereikbaar, gemeente betaalt?

È PAGINA 4

È PAGINA 10

È PAGINA 14

PLUS MAGAZINE MEI 2015 ++++ PRAKTISCHE EN ONAFHANKELIJKE INFORMATIE OVER FINANCIËN EN JURIDISCHE ZAKEN.

Om eruit te halen en te bewaren

C

Plus Magazine

e e-bik test 2016

NÓG BETER? NÓG COMPLETER? 8 PLUSLEZERS TESTEN DE BESTE È PAGINA 15

En ook nog… Reizen 86 Verborgen pareltjes Vijf onbekende Engelse tuinen 124 Fietsen met Hella En met oud-wielrenner Rini Wagtmans 130 Luther, Bach en Goethe kijken over onze schouders mee Fietsen in Thüringen 137 Reiswijzer 142 Het geheim van Noord-Holland Volgens Henny Huisman

3 135 139 153 155 196 200 202 208 216 219

Beste lezer Doe mee! Doe mee! Fietsen 123 Nieuws PlusOnline Nieuws Plus Online Koninklijke Quiz Logische puzzels De Plusquiz PlusZoekertjes Colofon / Lezersservice Volgende maand

Geldkwesties: AOW en tijdelijk samenwonen

È PAGINA 8

PGR05-15A 1

C

C

C

04/04/16 08:31

2 Kort nieuws 4 Langer thuis wonen dankzij aanpassingen 8 Geldkwesties 10 Valkuilen rond de erfenis 14 Uitgesproken 15 Plus E-bike Test: welke is de beste?

Plus Magazine mei 2016

5

12

M E N SE N

Cabaretière Tineke Schouten

‘Ik heb veel

meer gekregen dan waar ik voor gebeden heb’

Ze beseft dat het voor haar man Hans niet altijd makkelijk is, samenleven met een artiest. “Artiesten zijn toch allemaal narcisten.” Maar als Tineke Schouten (61) één ding van haar ouders heeft meegekregen, dan is het wel relativeren. ▶ Tekst Ingrid Spelt | Foto’s Paul Tolenaar

13

Catelijne Elzes loopt na ruim een jaar 5 kilometer aan één stuk.

Journaliste Catelijne Elzes (46) was al een paar keer begonnen met rennen maar na tien minuten afgehaakt. Hardlopen is niks voor haar, dacht ze. Totdat ze het op de goede manier aanpakte en een aantal misverstanden uit de weg kon ruimen. Tekst Catelijne Elzes | Foto’s Jiri Büller

72

www.plusonline.nl

DOSSIER BOTTEN

Hoe ik

tóch een

hardloper werd I

k ben paars als een aubergine. Mijn knieën doen pijn, ik heb steken in mijn zij en mijn ademhaling is piepend. De mensen in het park kijken me meewarig aan. Het is duidelijk: deze vrouw is niet geschikt voor hardlopen. Een keer of drie, vier in mijn leven ben ik begonnen met hardlopen. Ik

probeerde een half uur per week te rennen. Meestal haakte ik na tien minuten al af en gaf ik het na drie weken op. Maar het hardlopen bleef trekken: het is makkelijk te organiseren, niet duur, lekker in de buitenlucht én, zo lees ik steeds vaker, het doet wonderen voor je gezondheid en humeur.

Op mijn 45ste besluit ik mijn hardloopschoenen nog eens uit de kast te halen. Ruim een jaar later loop ik 5 kilometer aan één stuk. Het is gelukt, ik ben een hardloper! En alle vooroordelen en alle aannames over de mismatch tussen mij en deze sport, bleken uiteindelijk niet waar. ▶ Namelijk: Plus Magazine mei 2016

73

Verborgen

pareltjes 5 onbekende Engelse

86

www.plusonline.nl

tuinen

R EI ZEN

Tuinliefhebbers vieren Het Jaar van de Engelse Tuin. Journalist Robert Bloemen – ja, zo heet hij echt – ontdekte vijf onbekende pareltjes in Zuidoost-Engeland. Tekst Robert Bloemen

Wrest Park

Getty Images

Met dank aan tuinarchitect Lancelot Brown Wrest Park in Bedfordshire is onmiskenbaar een mini-Versailles. De kleine Franse tuin, de rozentuin en de Italiaanse tuin vechten om aandacht en bewondering. Toch lees ik in een gids dat dit een echte Engelse tuin is. Het hoofd van de tuinlieden, Amy, wijst naar het verwaarloosde oudere deel uit de 18de eeuw, dat nu beetje bij beetje wordt opgeknapt. Het is historisch van belang, benadrukt Amy. Want de Engelse tuinarchitect Lancelot ‘Capability’ Brown (17161783), ter ere van wie dit jaar Het Jaar van de Engelse Tuin wordt gevierd, liet hier zijn sporen na. Hij geldt als de uitvinder van de Engelse landschapsstijl. Brown vertelde al zijn potentiële klanten dat hun landgoed de ‘geschiktheid’ had om verbeterd te worden. Daardoor verwierf deze uitgekookte tuinman de bijnaam ‘Capability’. In Wrest Park schiep hij een ‘natuurlijk’ landschap met slingerende beken en kronkelweggetjes. “Je krijgt hier een goede indruk van de overgang van de formele, strakke, sym-

metrische Franse tuin naar de wat speelsere Engelse”, vertelt Amy. Ze toont de herdenkingszuil die voor Brown werd opgericht. Ik zou bijna bloemen aan de voet van het monument willen leggen, als dank voor het pareltje dat hij schiep. www.english-heritage.org.uk

In de voormalige melkerij van het landgoed is nu een beeldengalerie.

▶

Norwich

Somerleyton Cambridge

Fullers Mill Garden

Wrest Park

Noordzee

Londen Hever Castle

Dover

Scotney Castle Calais 0

30 km © 2016- caarten.nl

Plus Magazine mei 2016

87

Hella van der Wijst (51) is journaliste en maakt televisieprogramma’s. Ze presenteert Geloof en een Hoop Liefde en Bakkie Troost. Ook wandelt en fietst ze graag. Rini Wagtmans (69) werd in 1970 vijfde in de Tour de France en reed in 1971 een dag in de gele trui. Tegenwoordig mountainbiket hij. Rini is vijftig jaar getrouwd met Ria, ze hebben twee zoons en vijf kleinkinderen.

RE I Z E N

FIETSEN MET HELLA bij de Belgische grens

‘Door te fietsen ontsnapte ik aan de ellende’ De racefiets die Rini Wagtmans op zijn 14de bij elkaar spaarde, veranderde zijn leven. Met zijn wielersuccessen nam de voormalig profwielrenner wraak op de vernederingen uit het verleden. “Fietsen is de hoogste vorm van vrijheid.” Tekst Hella van der Wijst | Foto’s Wim Lanser

“Natuurlijk ¿ets ik nog! Alleen niet meer op de race¿ets.” Rini Wagtmans reageert enthousiast op mijn uitnodiging voor een gesprek én ¿etstocht natuurlijk. Want ¿etsen doet deze oud-Touretappewinnaar nog altijd, al is het tegenwoordig op een mountainbike. “Als wielrenners mij zien op de race¿ets, denken ze altijd dat ze me eruit moeten ¿etsen. Daar heb ik geen zin meer in.” Voordat we vanuit het Brabantse Sint Willebrord, waar hij woont, de zogenaamde smokkelaarsroute van zijn vader richting Belgische grens gaan ¿etsen, schotelt Rini mij en de fotograaf eerst nog een zelfgemaakte, licht verteerbare, soep voor. Zijn vrouw, met wie hij al een halve eeuw samen is, heeft al jarenlang ernstige rugklachten. “Ik doe alles voor mijn vrouw. Ik ben hier de moderne huisvrouw”, grapt hij, ondertussen ondeugend naar zijn Ria kijkend. Voordat we vertrekken, steken we nog even de straat over naar de hal waar de tastbare herin-

neringen aan zijn ¿etscarrière te zien zijn. Aan de muur hangt zijn kampioens¿ets – een blauwe Gazelle Champion Mondial – tussen foto’s van zijn roemrijke wielerverleden. Deze ¿ets heeft Rini groot gemaakt: zowel geestelijk, fysiek als later ook zakelijk. We werpen een blik in de prijzenkast en stappen de deur uit. Rini legt ondertussen zijn liefde voor de buurt uit: “Als het sneeuwt, veeg je hier niet alleen je eigen stoep schoon, maar de hele straat. Ik ben een Willebrordse jongen en daar ben ik zo trots op als een pauw. Maar als de PVV van Geert Wilders het hier voor het zeggen krijgt, ga ik verhuizen. Dat vraagt mijn rechtvaardigheidsgevoel”, zegt hij vastberaden terwijl we op weg gaan naar de mountainbikeroute, die gedeeltelijk over de voormalige smokkelroute naar België gaat. Die route legde zijn vader ook vaak af om wat geld bij elkaar te scharrelen voor zichzelf en zijn gezin. Zijn vaders bijnaam was dan ook ‘Smokkel’. Plus Magazine mei 2016

125

Wereldberoemd en tomeloos ambitieus: wat drijft hen?

HET PORTRET

‘Perfectionisme is niet bevorderlijk voor de kwaliteit van je privéleven.’

170

www.plusonline.nl

M E N SE N

Wereldberoemd werd hij met Monty Python’s Flying Circus en als hoteleigenaar Basil in Fawlty Towers. Op 76-jarige leeftijd komt komiek en acteur John Cleese naar de Nederlandse theaters met een nieuwe show. Tekst Margot C. Pol | Foto‘s Hollandse Hoogte, Stefan Nimmesgern, Laif

A

ls een ongelukkige jeugd een goudmijn is voor een schrijver, dan heeft John Cleese een klein fortuin in handen: de relatie met zijn extreem angstige en depressieve moeder was niet bepaald liefdevol. Uit Kortom… de autobiogra¿e, zijn pas verschenen boek: “Ik herinner me de keer dat ze een opsomming gaf van alle redenen waarom ze niet meer wilde leven, en ik het bekende mistroostige gevoel kreeg van de mislukkeling die niet in staat was om haar te helpen. Toen hoorde ik mezelf zeggen: ‘Moeder, ik heb een idee.’ ‘O ja, wat dan?’ ‘Ik ken een mannetje in Fulham en als je er volgende week nog precies zo over denkt, zou ik wel even met hem kunnen gaan praten als je dat wilt – maar alleen als je dat echt wilt. Die zou wel naar Weston willen komen

om je te vermoorden.’” Stilte. Moeder zweeg. O, god, nu ben ik echt te ver gegaan, denkt de jonge Cleese, tot zijn moeder in een kakelend gelach uitbarst. “Ik geloof niet dat ik ooit meer van haar heb gehouden dan toen”, schrijft hij. John Cleese: ‘Waarom was ik zo’n sulletje? Omdat ik het kind was van oudere, overbezorgde ouders.’ De schrijver, acteur en komiek wordt in 1939 geboren in het Engelse gehucht Weston-superMare. Tijdens zijn studie rechten in Cambridge schrijft hij al cabaret en in 1963 breekt hij samen met een groepje gelijkgestemden door met de revue Cambridge Circus. Later volgen natuurlijk de wereldberoemd

geworden sketches en ¿lms van Monthy Python’s Flying Circus (vanaf 1969) en de tv-serie Fawlty Towers (vanaf 1975). En nu komt ’s werelds enige én beroemdste ambtenaar van het Ministry of Silly Walks op 76-jarige leeftijd naar Nederland voor een nieuwe show: The Last Time To See Me Before I Die. Inderdaad, nog zo’n staaltje gezellige, inktzwarte humor. Is dat misschien wat Cleese, die geen al te gemakkelijk leven heeft geleid, al die jaren op de been houdt? Zijn eerste publiek bestaat uit jouwende jongetjes; op zijn 13de meet Cleese al een slungelige 1,93 meter, maar een goed weerwoord tegen de pesterijen heeft hij niet. “Waarom was ik zo’n sulletje?”, vraagt hij zich in zijn autobiogra¿e af. Het antwoord: “Omdat ik het kind was ▶ Plus Magazine mei 2016

171

Tekst en foto’s BeeldigBeeld/StockFood

Voor 4 personen. Bereidingstijd 30 minuten.

178

KOKEN

Lekker

LICHT lunchen Vijf verrassende recepten voor overheerlijke lunchgerechten. Zo kom je de dag goed door!

Warme zalm-en-cantharellensalade • 2 eetlepels witte balsamico-azijn • 2 eetlepels appelazijn • 1 theelepel milde mosterd • 1 theelepel ahornsiroop • 2 eetlepels olijfolie • ½ krop andijvie (of friseesla) • 2 handen molsla (jonge blaadjes van de paardenbloem) of rucola • 2 handen postelein of waterkers • ½ komkommer • 1 kleine koolrabi • 200 g cantharellen • 4 zalmfilets van 125 g elk • zout en versgemalen peper

Klop in een slakom een dressing van de beide azijnsoorten, de mosterd, siroop en 1 eetlepel olie. Breng op smaak met peper en zout. Was de andijvie, molsla en postelein en scheur het blad in stukken. Slinger of dep de blaadjes droog. Was de komkommer,

halveer hem in de lengte, schraap met een theelepel de zaadjes eruit en snij hem in plakjes. Schil de koolrabi en snij de knol in vieren. Snij of schaaf vervolgens in Àinterdunne plakjes. Verdeel de slablaadjes, komkommer en koolrabi over vier borden. Dep de zalm droog en bestrooi hem rondom met zout en peper. Verhit de rest van de olie in een koekenpan. Roerbak de cantharellen 5 minuten op hoog vuur. Schuif de paddenstoelen aan de kant, leg de zalm erbij en bak hem in 2 à 3 minuten per kant bijna gaar – de kern mag glazig blijven. Schep de zalm en de cantharellen op de salades ▶ en druppel de dressing erover.

Plus Magazine mei 2016

179

Van humus fleurt een tuin helemaal op.

T U I N IER EN

Tuinexpert Romke van de Kaa over zijn ervaringen.

Bemesten? Kies de juiste oppepper voor je tuin

Bemesten ja of nee, en welke mest gebruik je dan? Daarover zijn de meningen verdeeld. Eén ding is zeker: elke tuin heeft humus nodig. Tekst Romke van de Kaa | Foto’s Maayke de Ridder, Nick van Ormondt (portret), iStock, GAP

O

ver geen onderwerp hoor je zoveel verschillende meningen als over bemesten. De traditionele moestuinier bestelt elk jaar een kuub koemest en spit die onder – liefst twee spit diep. De moderne, biodynamische groentetuinier gruwt van zo’n aanpak. Met spitten verstoor je het bodemleven is zijn overtuiging. En áls je al dierlijke mest gebruikt, verspreid die dan losjes over het oppervlak, zo predikt hij. Maar het liefst strooit hij zelfgemaakte compost. Dan heb je nog de kunstmestliefhebber; die vindt het gebruik van compost of stalmest maar een hoop gedoe. Hij koopt liever een zak korrels. Dat strooit lekker weg. En tot slot is er de tuinier die elke vorm van bemesting uit den boze vindt. De eigenaar van een wei vol wilde bloemen bijvoorbeeld, wil de grond niet verrijken maar juist verarmen. Het Grote Gelijk heeft niemand in deze kwestie. Het gaat er voornamelijk om op welke grond je tuiniert én wat daarop moet groeien. Zand vraagt om een heel andere benadering dan klei of veen. En ridderspoor of bloemkool heeft meer behoefte aan mest dan duinroos of kapucijner. Maar er is één

zaak die voor alle grondsoorten en alle planten belangrijk is: het humusgehalte van de grond.

Humus, humus, humus (en een beetje meel) Humus is een verzamelnaam voor alles wat organisch is. Dat kan afgevallen blad zijn, maar ook boomschors of stro. Humus, dat ook wel organische mest genoemd wordt, is de voedingsbodem voor schimmels en bacteriën die mineralen voor planten beschikbaar maken. En humus is een buffer die ervoor zorgt dat de grond langer vocht vasthoudt en daarnaast niet te veel verzuurt. Ook verbetert het de structuur van de grond, waardoor planten beter groeien. Het is dus veel belangrijker om humus over de grond te verspreiden dan mest. En wat voor vorm die humus heeft doet er niet zoveel toe; dat kan wormenmest zijn (voor wie dat kan betalen), zelfgemaakte of gekochte compost, bladaarde, of koeienmest met stro. En de hoeveelheid? Een laagje van een centimeter per jaar is wel genoeg. En wanneer? Dat hangt van de grond af. Op klei meestal ▶ in de herfst en op zand in het voorjaar. Plus Magazine mei 2016

187

1 €35 Jaar voor

Grootste maandblad van Nederland Nederland! d! Mei 2016 Nr. 5 jaargang 27 | €4,95 | www.plusonline.nl

Geld&Recht

7

VALKUILEN ROND DE ERFENIS Geluksprofessor Meike Bartels

‘Gelukkige mensen zijn gezonder’ De grote

E-BIKE

Puzzel& E-BIKE t.Win w.v.

€2899

TEST

HOE BELANGRIJK IS

LEEFTIJD?

‘Onze relatie is gelijkwaardig, ondanks 26 jaar verschil’

Wég met die knie- en rugklachten Opereren hoeft niet!

PLN05-001-17MAART.indd 1

17/03/16 14:25

36% korting op de winkelprijs UW VOORDEEL:

• Maar liefst 36% korting • Gratis digitale themagidsen in Mijn Plus • Korting op de entree van de 50PlusBeurs in september • Mijn Plus voordeelprogramma, met exclusieve voordelen, cadeautjes • •

en korting bij meer dan 300 webwinkels Juridisch en financieel advies via de Plustelefoon U leest Plus Magazine ook gratis op uw tablet (Android en iPad)

Liever een cadeau? Kijk op pagina 96 voor een prachtig welkomstgeschenk!

PUZZEL OOK MEE!

Maak kennis met Plus Puzzels en ontvang maar liefst 6x per jaar 64 pagina’s kruiswoordraadsels, cryptogrammen, Zweedse puzzels, sudoku’s, woordzoekers en nog véél meer hersenkrakers voor urenlang puzzelplezier. Bovendien maakt u elke editie kans op fantastische prijzen!

Speciaal voor abonnees 47% korting op Plus Puzzels